Page 31 - راهبردهای نوین بانکداری شماره سه
P. 31
31 ماهنامه اخت مصاهصنامیهحاوخزته اصاقتصصایدحیوز-ه اقشتماصراهددیوم -شماره دوم
خودب هخودی به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمدند. را تشکیل م یدهند. پیدا کرد .اما اغلب کشورهای در حال توسعه از امضای
بالاترین مرجع این سازمان کنفرانس وزیران است که -2ایفای نقش به عنوان مجمعی برای مذاکرات تجاری سند نهایی این دور مذاکرات خودداری کردند .زیرا گات
دست کم هر دو سال یکبار تشکیل جلسه م یدهد و تقاضای آ نها ،مانند رفع محدودیت از نر خهای تعرفه در
م یتواند در مورد همه مسائل مندرج در موافق تنامه‌های چندجانبه میان اعضای سازمان، مورد مواد اولیه تولیدات کشاورزی را برآورده نکرد‌هبود.
تجاری چند جانبه تصمی مگیری کند .قلمرو مسوولیت این -3اقدام در جهت حل‌و‌فصل اختلا فهای بین اعضای گات اختلافات بسیاری را در میان اعضا حل و فصل کرد
شورا سرپرستی ارگان‌های مربوط با ح لو‌فصل اختلافات و از جن گهای بازرگانی عمده ،جلوگیری کرده‌است .به
و بازبینی سیاس تهای تجاری کشورهای عضو را در بر سازمان. وسیله گات رشته مقررات جامعی برای هدایت اعضا در
م یگیرد .شورای مذبور همچنین مسوولی تهایی را به -4نظارت بر سیاست‌های تجاری کشورهای عضو. مناسبات بازرگان یشان وضع شده و موانع غیر تعرف های
کمیت هها و ارگان‌های دیگر سازمان مانند شورای تجارت -5همکاری با دیگر نهادهای بی نالمللی دس تاندرکار نیز کنترل و محدود شد‌هاست .اما هدف اصلی گات که
کالاها ،شورای تجارت خدمات شورای جنب ههای مرتبط با ایجاد یک نظام بازرگانی آزاد و بدون محدودیت بود‌هاست،
سیاس تگذاری اقتصادی در سطح جهان. کاملا ً برآورد‌هنشده و علتش این‌است که اعضای آن
تجارت حقوق مالکیت آثار فکری واگذار م یکند. سازمان تجارت جهانی به عنوان نگهبان تجارت فقط ی کسوم از 160کشور داد و ستد کننده جهان را
بی نالمللی ب هصورت منظم نظام‌های تجاری یکایک اعضا تشکیل م یدادند .بسیاری از کشورهای در حال توسعه
مکانیز مهای عضویت را مورد رسیدگی قرار م یدهد .در ارگا نهای مختلف باز هم گات را یک باشگاه اغنیا م یدانستند و درخواست
سازمان کشورهای عضو ،تدابیر پیشنهادی به عمل آمده عضویت در آن را نکرد‌هبودند (از جمله ایران) .چند کشور
به‌طور کلی دو مکانیزم اصلی برای الحاق کشورها به به توسط دیگران را که احتمال دارد موجب بروز تعار ضهای کمونیستی عضو رسمی گات بودند .حال آ نکه چند کشور
سازمان تجارت جهانی (گات سابق) در نظر گرفت هشده بود تجاری شود و سازمان تجارت جهانی از طریق یک پایگاه کمونیستی دیگر وابستگی سستی با آن داشتند .گات
که به تدریج مکانیز مهای دیگری تحت تاثیر شرایط خاص اطلاعاتی بزرگ نگهداری م یکند ،در اختیار آن سازمان با دو مساله عمده حل نشده روبرو بوده است- 1:روابط
زمان و اوضاع و احوال اقتصادی -اجتماعی برخی کشورها قرار م یدهند .ارگان حل اختلاف سازمان مزبور در مورد بازرگانی میان کشورهای کمونیست و غیر کمونیست-2،
اختلا فهایی بین اعضا که از طریق گفتگوهای دوجانبه تقاضای کشورهای در حال توسعه مبنی بر اینکه یک نظم
حالات مختلف دیگری نیز مطر حشد. قابل حل نیستند ،داوری م یکند .سازمان تجارت جهانی نوین اقتصادی بی نالمللی ایجا دشود که اساس آن را نظام
انواع عضویت در سازمان تجارت جهانی به صورت اجرای آیین رفتار برقرار شده توسط موافق تنامه عمومی
-1عضویت (الحاق کامل)-2،حالت ناظر-3،عضویت تعرفه و تجارت در ارتباط با تجارت بین‌المللی را که در اقتصادی عادلانه‌تری تشکیل داد‌هباشد.
سال 1948جنبه اجرایی پیداکرد ،با قدرت بیشتری ادامه
دوفاکتو-4،عضویت مشروط است. م یدهد .طبق موافق تنام ههای این سازمان ،سیاس تهای سازمان تجارت جهانی ( )WTO
در مورد شرایط عضویت در سازمان تجارت جهانی حمایتی در زمین ههای مهمی مانند منسوجات و پوشاک
باید گفت کشوری که به عضویت سازمان تجارت جهانی و کشاورزی به‌صورت مرحل های لغو م یشوند یا کاهش سازمان تجارت جهانی در روز 1ژانویه ،1995تاسیس
م ییابند .دبیرخانه سازمان تجارت جهانی ،از طریق یافت و ب هعنوان ارگان اصلی نظارت بر تجارت بین‌المللی،
پذیرفته می شود باید اصول نه گانه زیر را بپذیرد: یک بخش جدید توسعه و یک بخش تقویت شده برای جایگزین موافق تنامه عمومی تعرفه و تجارت (گات) شد.
-1آزادسازی تجارت خارجی-2 ،آزادسازی نرخ کالاها همکار یهای فنی و آموزشی ،کشورهای در حال توسعه مقر سازمان تجارت جهانی در ژنو است .دولت ایران عضو
و خدمات و حذف کلیه سوبسیدهای غیرمستقیم-3، را در اجرای موافق تنامه‌های دور اروگوئه یاری م یدهد. این سازمان نیست و فقط به عنوان عضو ناظر به حساب
آزادسازی نرخ ارز-4،آزادسازی نرخ بهره-5 ،لغو انحصارات م یآید .سازمان تجارت جهانی دارای ارکان زیر است-1:
دولتی و خصوصی-6،جریان آزاد اطلاعات-7،تخصیص ■ سازمان تجارت جهانی در روز 1 کنفرانس وزیران-2،شورای عمومی-3،رکن حل اختلاف-4،
بهینه منابع به وسیله بازار-8،جداسازی دو مفهوم اقتصاد ژانویه ،1995تاسیس یافت و به‌عنوان رکن بررسی خط مشی تجاری-5،شوراهای تخصصی-6،
و تامین اجتماعی-9،اقتصاد بازاری و ایجاد دولت ناظر
ارگان اصلی نظارت بر تجارت کمیته‌های تخصصی-7،دبیرخانه.
به‌جای دولت عامل در عرصه سیاست و اقتصاد. بی نالمللی ،جایگزین موافقت‌نامه
شرایط نه گانه فوق قابل مذاکره و چانه‌زنی است هرچند عمومی تعرفه و تجارت (گات) شد. هدفها و فعالیت‌های سازمان تجارت جهانی
آزادسازی تجارت خارجی و لغو کلیه محدودی تهای بر مقر سازمان تجارت جهانی در ژنو
صادرات و واردات جزو اصول کلی عضویت در سازمان است .دولت ایران عضو این سازمان سازمان تجارت جهانی از طریق شوراها و کمیت ههای
تجارت جهانی است اما هر کشور متقاضی نیز به تناسب نیست و فقط به عنوان عضو ناظر به مختلف،مدیریت 28موافق تنامهراجعبهتجارتبی نالمللی
شرایط داخلی خود م یتواند با مذاکره و چانه‌زنی به در قالب سند نهایی مذاکرات نهایی دور اروگوئه را که در
حساب می‌آید سال 1994در مراکش مورد تایید قرارگرفت ،بر عهده دارد.
امتیازات ویژ‌های دس تیابد. افزون بر این ،سازمان مذکور شماری از موافقت‌نام ههای
هشت دور عمده مذاکره در چارچوب موافق تنامه عمومی چندجانبه را ب هویژه در ارتباط با خریدهای دولتی و
و تجارت کاهش‌های وسیعی در تعرف هها و موانع تجاری هواپیمایی غیر نظامی نیز اداره م یکند .از آنجا که سازمان
دیگر منته یشد .مه مترین این دور‌هها عبارت بودند از دور تجارت جهانی یگانه شالوده حقیقی و نهادی برای نظام
اول(ژنو،)1947دور کندی(،)1964-67دور توکیو()1973-79 تجاری چندجانبه را فراهم م یکند .وظایف آن در مقایسه
و دور اروگوئه( .)1986-1994ارگان تابعه مشترک سازمان با موافق تنامه عمومی تعرفه و تجارت ،قلمرو وسی عتری را
تجارت جهانی و سازمان ملل متحد است .سازمان در بر م یگیرد .در‌که موافق تنامه مذکور بر پایه‌ای موقتی
اخی رالذکر نقش خود را در این مرکز از طریق کنفرانس ملل اعمال م یشد ،مفاد سند نهایی سازمان تجارت جهانی
متحد برای توسعه و تجارت (آنکتاد) ایفا م یکند .این مرکز به لحاظ حقوقی لازم‌الاجرا است .این سازمان همچنین
در کار پیشبرد صادرات به کشورهای در حال توسعه کمک اساس تعهدات قراردادی اصلی این خواهد بود که
م یکند .مرکز مذبور درباره بازارهای صادراتی و تکنیک‌های چگونگی تنظیم و اجرای قوانین و مقررات تجارت داخلی
بازاریابی اطلاعات و خدمات مشورتی ارائه م یدهد ،و به توسط دول تها را تعیین م یکند .سازمان تجارت جهانی
امر تدارک خدمات با بول موافق تنام ههای دور اروگوئه
و تعهدات مربوط به تجارت کالاها و خدمات ،ب هصورت دارای پنج وظیفه اصلی به شرح زیر است:
-1مدیریت و اجرای موافق تنام ههای تجاری چند
جانبه که جمعا موافق تنام ههای سازمان تجارت جهانی
