Page 31 - راهبردهای نوین بانکداری شماره دو
P. 31
29 ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی -شماره دوم
را ب هطور جدى در موضع انجام صحیح آن قرار نداد‌هاند. طرح توجیهی و بازارسنجی آن ،اطمینان از صوری نبودن تا براساس نظر سپرد‌هگذاران در كيي از محصولات بانكداري
دلیل دیگر ای ناست که نرم‌افزارهای موجود در نظام مشارکت ،توجیه شریک در خصوص مصرف وجوه در موضوع PLSدر سود و يا زيان ،مشاركت آن‌ها را با مجري فراهم
بانکی کشور ،قابلیت و انعطاف لازم برای محاسبه سود مشارکت و پروژه مورد نظر؛ تعیین مدت قرارداد با استناد آورد و در طرف ديگر براساس عقد مشاركت مدني با
و زیان محقق شده ،تمدید شرعی معاملات و ...را ندارد. به طرح و پی شبینی اتمام موضوع قرارداد را به درستی مجري يا مجريان وارد معامله خواهد شد و از اين طريق
انجام دهند ،تا مشارکت به شکل واقعی صور تگیرد که این ب هعنوان نهادي كه با اخذ ح ق‌الجعاله يا ح قالعمل شرايط
پیشنهاد می‌شود : امربدرستی انجام نم یگیرد و در برخی موارد ،تنها به ادعای تجهيز منابع سپرده‌اي و تخصيص آن‌ها به سرمايه‌گذاري را
◄ بانک مرکزی تقسیم سود مشارکت بر اساس سود شریک در طرح توجیهی اکتفا می‌شود .پیشنهاد می‌شود بين سپردهگذار (كه در اين حالت تأمي ن‌كننده منابع مالي
بان کها با بهر‌‌هگیری از کارشناسان خبره و متخصص برای سرماي هگذاري است) و مجري (كه عمليات اجرايي سرمايه
محقق شده را به بانک‌ها الزام نماید. گذاري را ب ه‌عهده دارد) فراهم آورده و سود و يا زيان حاصل
◄ نرم افزارهایی بر اساس الگوی استاندارد برای هر هر نوع پروژه و طرح: از سرماي هگذاري را در چارچوب توافقات حين قرارداد به
◄ بررسی دقیق میدانی و منطق های صورت پذیرد و از
عقد ،طراحی کند. تأمين كننده منابع يعني سپردهگذار منتقل م ينمايد.
◄ شیوه اعتبارسنجی تسهیلات مشارکت مدنی را با وجود طرح یا پروژه ادعایی اطمینان حاصل نمایند. وجود قرارداد صلح در كنار قرارداد جعاله با سپردهگذار
توجه به اینکه نحوه اعتبارسنجی برای هرگروه از محصولات ◄ برآورد دقیقی از مدت زمان لازم برای انجام و به بهره ب همنظور قابليت خريد و فروش گواهي مشاركت و گواهي
برداری رسیدن پروژه بر اساس جدول زمان‌بندی یا cpm پذيره در بازار ثانويه اينترنتي و امضاء سپردهگذار الزامي است.
بانک‌ها با گروه دیگر متفاوت می‌باشد ،بازطراحی کند. بانك از محل ارائه اين خدمات اقدام به كسب درآمد ب هعنوان
◄ تا زمان طراحی نرم افزار ،بانک‌ها نسبت به برگشت زمانی انجام شود.
◄ دوره مشارکت با زمان واقعی اتمام یا بهره برداری آن سهمي از سود (يا زيان) طرح سرماي هگذاري م ينمايد.
سود و وجه التزام پروژه‌های زیان‌ده ،اقدام نمایند.
-6پذیرش ریسـک زیـان قراردادهای مشـارکتی مورد تطبیق قرار گیرد. پیشنهادها در راستای اجرایی نمودن مشارکت
توسـط بان کهـا :یکـی از چال شهـای اساسـی ،عـدم ◄ حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای اتمام و به بهره مدنی واقعی:
مشـارکت بان کهـا در ریسـ کهای تسـهیلا تگیرندگان بـه
ویـژه ریسـک زیا ندهـی آنـان در موضـوع فعالیـت مربوط به برداری رسیدن پروژه به صورت دقیق برآورد شود. پس از بررسی « مشارکت مدنی در قانون عملیات بانکی
تسـهیلات اعطایی اسـت .مطابق فتـاوای امام خمینـی(ره) و -4نظارت کارشناسانه در طول مدت قرارداد :در بدون ربا » و« چالش‌های پیش روی نظام بانکداری در
امـام خامنـ های (دام ظل هالعالـی) ،در عقـد شـرکت م یتـوان میان مردم اصولاً مشارکت مدنی را به‌طور متعارف موقعی رابطه با اجرای عقد مشارکت مدنی » ،اکنون پیشنهادهایی
شـرط کـرد کـه اگر اصـل سـرمایه (مبلـغ تسـهیلات) در اثر انجام م یدهند که شرکا ب ه‌نحوی در فعالیت اقتصادی حضور درزمینه اجرایی نمودن عقد مشارکت مدنی واقعی و بر
زیـان وارده بـه موضـوع مشـارکت کاهش یابد ،مشـتری باید و دسترسی به اطلاعات دارند و از کیفیت هزین هها و درآمدها
خسـارت وارده بـه اصل سـرمای ه را از مال خـود جبران نماید. تا حدودی اطلاع دارند یا اینکه به همدیگر اعتماد کامل مبنای plsارائه خواهد شد.
برداشــت غلــط برخــی مدیــران بان کهــا از مفهــوم دارند ،اما بانک ب هدلیل عدم دسترسی به اطلاعات فنی -1آموزش کارکنان و مشتریان بانک :پیشنهاد م یگردد
«عهـده دارشـدن ضـرر و زیـان توسـط یکـی از طرفیـن» و اقتصادی و ...با یک نااطمینانی مواجهه است .یکی از آموز شهایی برای افزایش سطح اطلاعات بانکی کارکنان در
موجـب گردیـده کـه مشـارکت واقعـی صـورت نگیـرد و ویژگی‌های عقود مشارکتی ،نیاز این عقود به پایش (کنترل) زمینه عقود مشارکت در تمامی ابعاد آن علاوه بر آموز شهای
کاهــش از ســود انتظــاری را نیــز ضرروزیــان دانســته و و نظارت مستمر در ابتدا ،حین و در پایان مدت قرارداد است معمول بانک پی شبینی گردد و همچنین با توجه به اینکه نیمی
چنانچــه ســود حاصلــه کمتــراز ســودانتظاری باشــد ،تــا و عدم انجام نظارت‌های کارشناسانه درحین مشارکت ،از از مسوولیت تحقق صحیح اجرای عقد برعهده مشتری م یباشد،
میــزان ســودانتظاری را از مشــتری دریافــت م یکننــد
کـه شـرعاً حـرام اسـت .البتـه اصلی‌تریـن شـرط پذیـرش چالش‌های جدی م یباشد ،بنابراین پیشنهاد م یگردد: برای مشتریان نیز این مهم در نظر گرفته شود.
ریســک ،ای ناســت کــه تســهیلا ت گیرنــده (شــریک) بان کها اقدامات نظارتی را انجام دهد و جهت اطمینان -2اصلاح آیی ننام هها و حذف برخی محدودی تهای
طبـق مفـاد قـرارداد عمـل کـرده باشـد و زیـان ،خـارج از مصرف سرمایه یا سه مالشرکه خود در موضوع قرارداد، موجود در پرداخت تسهیلات :یکی از چال شهای موجود در
مستندات لازم را مطالبه نمایند؛ باید در شروع مشارکت نظام بانکی ،عدم تشخیص نوع عقد متناسب با نیاز افراد ،توسط
از اراده وی رخ داده باشــد. و همچنین در طول دوره آن ،بازدیدهای برنامه‌ریزی شده متصدیان شعب بانک م یباشد .چنانچه نیاز مربوطه به درستی
پیشنهاد قابل طرح ای ناست که شورای پول و اعتبار و بانک تشخیص داده شود ،ضمن بهر‌همندی بانک و مشتریان از منافع
مرکزی ضمن اصلاح قرارداد مشارکت مدنی بر اساس موازین (بعضاً بدون اطلاع شریک) ب هصورت حرفه‌ای به عمل آید. آن ،موجب جلوگیری از هدررفت منابع م یگردند .ب هطورمثال
شرعی و راه اندازی تنظیم مشارکت بر مبنای سود و زیان -5التزام به تقسیم سود مشارکت مدنی بر چنانچه برای متقاضی که نیاز به تسهیلات با بازپرداخت
، PLSبان کها را موظف نمایند چنانچه واقعاً مشتری دچار اساس سود محقق شده :یکی از ویژگی‌های قراردادهای ب هصورت سررسیدی م یباشد؛ ب هدلیل محدودی تهای موجود
زیان گردد ،حق نداشت هباشند ،سود انتظاری و وجه التزام تاخیر مشارکتی ای ناست که طرفین بر اساس واقعیات موضوع در پرداخت تسهیلات سررسیدی در بانک و یا با توجه به نرخ
تادیه دریافت نمایند بلکه فقط اصل تسهیلات را دریافت نمایند، قرارداد و شرایط بازار ،سودی را پی شبینی کنند و اگر پایین سود در عقود مبادل های ،متصدی بانک؛ تسهیلات را در
همانطورکه اگر مشتری دیگری در پروژ‌های ،سود بیشتری به میزان این سود انتظاری ،مورد قبول باشد ،ورود به فعالیت قالب مشارکت مدنی پرداخت نماید ،این مساله موجب م یگردد
نسبت سود انتظاری کسب نماید ،بانک م یتواند آن را دریافت اقتصادی و سرمایه‌گذاری انجام می‌شود .بنابراین نقش سود ضمن مصرف اعتبار در غیرسرفصل خود و جلوگیری از افزایش
نماید و این مهم باید سالانه گزارش شود و معافیت مالیاتی انتظاری ،فقط برای تصمی مگیری مدیران بانک برای ورود تولید و بالابردن قدرت رقابت ،موجب عدم تحقق شراکت واقعی
تسهیلات مشارکتی بانک باید بر این اساس در نظر گرفته شود. به شراکت است و ملاک تصمیم برای تسوی ه مشارکت گردد .لذا پیشنهاد م یگردد بانک نسبت به اصلاح آیی ننام هها و
-7تمدید مشارکت مدنی :pls/گاهى مشتریان نمی‌باشد .سود بانک از محل قراردادهای مشارکتی ،متغیر حذف برخی محدودی تهای موجود در رو شهای پرداخت سایر
تقاضاى تمدید مدت قرارداد مىکنند و این امر در مواردى است و در پایان دوره مالی معلوم م یشود .در حالی که
موجه و قاب لقبول است از جمله عدم اتمام ساخت در مشارکت امروزه در اکثر بان کها ،آن سود انتظاری که اول قرارداد برای عقود ،اقدام نماید.
مدنی احداث ساختمان و ب هتبع آن عدم فروش آ نها و یا به پروژه پی شبینی م یکنند ،مبنای تسویه حساب قرارداد قرار -3موضو عسنجی و بازارسنجی اولیه تولیدات و
مرحله تولید نرسیدن کارخانه مطابق برنامه توسط تولیدکننده م یگیرد و شریک براساس همان نرخ سود انتظاری ،اصل و محصولات :عدم امکان‌سنجی بازار تولیدات و محصولات
و یا عدم فروش اجناس خریدارى شده توسط تاجر و ، ...لکن و عد مبررسی کارشناسانه طرح‌های توجیهی توسط بان کها،
در فرصت دیگرى به این هدف مىرسد و امید دارد در مهلت سود تسهیلات را تسویه م یکند. یکی دیگر از چالش‌های موجود می‌باشد .بانک‌ها باید
تمدیدی این کار را انجام دهد؛ در این موارد نه تنها تمدید یکی از دلایل ای ناست که شریک گزارش واقعی سود را براساس دستورالعمل‌های اجرایی و قبل از تصویب و اعطای
مدت قرارداد ،کمک بزرگى براى مشارکت بانک و مشتریان ارائه نم یدهد و بانک نیز آ ن را مطالبه نم یکند و به نوعی تسهیلات ،ویژگ یها و اطلاعات کامل موضوع مشارکت اعم
است بلکه براى کل اقتصاد نیز سودمند خواهد بود چرا که توافقی نانوشته بین بانک و شریک وجود دارد ب هاین معنی از موضوع و محل اجرای طرح ،مجوزهای مربوط ،توجیه
در غیر ای نصورت ،علاوه بر ورشکستگى و تعطیلى اشخاص که قرار نیست سود واقعی را با هم تقسیم کنند؛ بلکه بانک اقتصادی پروژه ،پی شبینی حداقل سود انتظاری و همچنین
و مؤسسات زیادى در این زمینه ،مشارکت واقعی و بر مبنای با اخذ سود انتظاری موظف به تسویه تسهیلات است و این نحوه تولید و فروش محصولات در بازار را در قالب «طرح
موضوع هم برای بان کها و هم برای مشتریان به یک ادبیات توجیهی» از شریک اخذ نمایند و اعتبارسنجی دقیقی نسبت
سود و زیان PLSاتفاق نیفتاده است. مشترک تبدیل شده است و بان کها صرف نظراز نتایج واقعى، به توانایی وی برای انجام موضوع مشارکت ،بررسی دقیق
حداقل سود پی شبینى شده را مطالبه مىکنند و مشتریان نیز
مىپردازند و این روش باعث شده که هی چگاه طرفین ،معامله
