Page 36 - راهبردهای نوین بانکداری شماره چهار
P. 36

‫ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی ‪ -‬شماره چهارم‬                ‫‪36‬‬

        ‫با یک ارز تثبی ‌تکننده ثابت سازگار نیستند‪.‬‬    ‫ریس ‌کهای خاص بر ارزش ذاتی پول کشور تأثیر‬                 ‫کشورهایی که به نظر‌م ‌یآید که مشابه کشوری هستند‬
‫علاوه بر اصول نامطلوب‪ ،‬انتظارات خودکار هم‬             ‫م ‌یگذارند‪ .‬اگر عدم تعاد ‌لهای اساسی ادامه یابند‪ ،‬ارز‬     ‫که عملا ً دچار بحران ارزی است‪ ،‬این گمان را ایجاد‬
‫م ‌یتوانند موجب بحران ارزی شوند‪ .‬مد ‌لهای نسل‬         ‫تثبی ‌تکننده را نم ‌یتوان حفظ کرد‪ -‬دیر یا زود گذار به‬     ‫م ‌یکنند که مستعد مواجهه با دشواری‌های مشاب ‌هاند‪.‬‬
‫دوم بحران ارزی‪ ،‬نشان م ‌یدهند که اگر اصول در یک‬       ‫نر ‌خهای برابری شناور بر کشور تحمیل م ‌یشود‪ ،‬زیرا‬         ‫چنین تعمی ‌مهایی بدون بازرسی کامل وضعیت خاص‬
‫بازه خاص قرار داشته باشند‪ ،‬بسته به انتظارات نرخ‬       ‫ذخایر ارز خارجی تخلیه م ‌یشوند‪ .‬این نوع بحران را‬          ‫آن کشور‪ ،‬م ‌یتوانند موجب ایجاد بحران در کشوری‬
‫برابری سرمای ‌هگذاران‪ ،‬ممکن است که حمله ارزی اتفاق‬    ‫م ‌یتوان با مد ‌لهای ب ‌هاصطلاح نسل اول‪ ،‬توضیح‬            ‫شوند که درواقع مبانی مستحکمی دارد‪ .‬در اینجا‬
‫بیفتد یا نیفتد‪ .‬در چنین مد ‌لهایی ترکیب بهینه‬         ‫داد‪ .‬در چنین مد ‌لهایی مانند مدل کروگمن‪ ،‬و فلاد‬
‫سیاس ‌تهای دولت با کمینه کردن تابع زیان تعیین‬         ‫و گاربر‪ ،‬کسری بودجه پایدار که هزینه آن با چاپ پول‬                         ‫گرایشی به رفتار تود‌های وجود دارد‪.‬‬
‫م ‌یشود که اهداف مختلف سیاست‪ ،‬ازجمله انتخاب‬           ‫تأمین م ‌یشود‪ ،‬موجب کاهش در ذخایر ارز خارجی‬               ‫اگر برخی کشورها ارزش پول خود را تا حد زیادی‬
‫سیستم نرخ برابری را انداز‌هگیری م ‌یکند‪ .‬برخلاف‬       ‫بانک مرکزی م ‌یشود‪ .‬تحت شرایط آیند‌هنگری عالی‪،‬‬            ‫کاهش دهند‪ ،‬سایر کشورهای منطقه نیز ب ‌همنظور از‬
‫مد ‌لهای نسل اول‪ ،‬اگر سایر اهداف مه ‌متر به نظر‬       ‫سرمای ‌هگذاران به پول داخلی حمله م ‌یکنند و ذخایر ارز‬     ‫دست ندادن رقاب ‌تپذیری خود‪ ،‬وادار به کاهش ارزش‬
‫آیند‪ ،‬ممکن است که دولت عامدانه تصمیم بگیرد که‬         ‫خارجی را تخلیه م ‌یکنند‪ ،‬چنا ‌نکه لازم م ‌یشود که ارز‬     ‫پول خود م ‌یشوند‪ .‬کاه ‌شهای تجمیعی (که در طول‬
                                                      ‫تثبی ‌تکننده کنار گذاشته شود‪ .‬باوجود آربیتراژ (بهره‬       ‫بحران شرق آسیا اتفاق افتاد)‪ ،‬درست مانند دهه ‪،۱۹۳۰‬‬
               ‫ارز تثبی ‌تکننده ثابت را کنار بگذارد‪.‬‬  ‫گرفتن از تفاوت قیمت بین دو یا چند بازار برای کسب‬          ‫خطر وارد شدن آسیب جدی به تجارت بی ‌نالمللی را‬
‫گاهی استدلال م ‌یشود که فرآیندهای خودکار‬              ‫سود) کامل‪ ،‬حمله ارزی به اولین زمان ممکن منتقل‬
‫منعک ‌سکننده اصول هستند و بنابراین توضیحی‬             ‫م ‌یشود و حال‌آن‌که ارزش نرخ برابری مداوما ً کاهش‬                                              ‫تشدید کرد‪.‬‬
‫منطقی برای ایجاد بحران ارزی هستند‪ .‬برای مثال‪،‬‬         ‫م ‌ییابد‪ .‬در این مد ‌ل‪ ،‬از عناصر مشابه منابع پایان‌پذیر‬   ‫برنامه‌های صندوق بین‌المللی پول‪ :IMF‬برنامه‌های‬
‫درصورت ‌یکه سرمای ‌هگذاران ناآگاه‪ ،‬هنگام ‌یکه به دست‬  ‫استفاد‌ه شد‌هاست که در آن هرگاه که قیمت سایه از‬           ‫نجات برای کشورهایی که دچار بحران ارزی هستند‪،‬‬
‫آوردن اطلاعات تنها با صرف هزین ‌های گزاف امکان‌پذیر‬   ‫قیمت ثابت بیشی م ‌یگیرد‪ ،‬حمل ‌های به منابع اتفاق‬          ‫از سوی ‪ IMF‬و سایر سازما ‌نها و کشورها پیش از‬
‫است‪ ،‬رفتار سرمای ‌هگذاران زیرک را بپذیرند‪ ،‬رفتار‬      ‫م ‌یافتد‪ .‬در مد ‌لهای بحران ارزی‪ ،‬ذخایر ارز خارجی‬         ‫وقوع این بحرا ‌نها‪ ،‬نه پس از محقق شدن آ ‌نها‬
‫تود‌های م ‌یتواند منطقی باشد‪ .‬اما‪ ،‬یک فرآیند خودکار‬   ‫به‌منزله منابع پایا ‌نپذیر در نظر گرفته م ‌یشوند‪ .‬در این‬  ‫ارائه م ‌یشود‪ .‬اما محقق نیست که برنامه‌های‬
‫ممکن است تحت تأثیر روانشناسی تود‌های شامل رفتار‬       ‫مد ‌لهای نشان داده م ‌یشود که عد ‌متعادل‌های داخلی‬        ‫پیشگیری‌کننده‪ ،‬با هر میزان از حمایت مالی م ‌یتوانند‬
‫غیر معقولانه قرار گیرد‪ .‬کیند ‌لبرگر در کتاب برجسته‬                                                              ‫از بحران ارزی جلوگیری کنند یا خیر‪ ،‬زیرا نیروهای‬
                                                                                                                ‫محرک چنین بحران‌هایی غالبا ًآ ‌نقدر قوی هستند که‬
                                                                                                                ‫امکان جلوگیری از آ ‌نها وجود ندارد‪ .‬اعتبارهای ‪IMF‬‬
                                                                                                                ‫به این شرط اعطا ‌م ‌یشد که الزامات قاطع ثبات که‬
                                                                                                                ‫شامل سیاست پولی و مالی محدودکننده بود‪ ،‬اعمال‬
                                                                                                                ‫شوند که موجب افزایش شدید نرخ بهره و رکود شد‪.‬‬
                                                                                                                ‫در موارد خاص‪ ،‬برای مثال شرق آسیا‪ IMF ،‬حتی‬
                                                                                                                ‫کشورها را ملزم به دستیابی به مازاد بودجه کرد‪ .‬چنین‬
                                                                                                                ‫سیاس ‌تهایی موجب افزایش بیکاری شد و بحران را‬
                                                                                                                ‫تشدید کرد‪ .‬ضمنا ً‪ IMF ،‬بلافاصله پس از شیوع بحران‬
                                                                                                                ‫ارزی‪ ،‬کشورها را وادار به آزادسازی بیشتر بازارهای مالی‬
                                                                                                                ‫کرد که موجب افزایش خروج سرمایه ب ‌هجای تثبیت‬
                                                                                                                ‫وضعیت شد‪ .‬درنتیجه‪ ،‬در کشورهایی مانند اندونزی و‬
                                                                                                                ‫کر‌هجنوبی ناآرامی اجتماعی و اعتراضاتی به وجود آمد‪.‬‬
                                                                                                                ‫در سال ‪ IMF ،۱۹۸۸‬به اشتباهات سیاست خود اعتراف‬
                                                                                                                ‫کرد و تلاش کرد که با تسهیل قوانین این اشتباهات را‬
                                                                                                                ‫جبران کند‪ .‬اعتماد سرمای ‌هگذاران به کشورهای که دچار‬
                                                                                                                ‫بحران ارزی بودند با «داروی» تجویزشده از سوی ‪،IMF‬‬
                                                                                                                ‫بازنگشت‪ .‬برعکس‪ ،‬این «بیماری» تشدید شد‪ .‬اما‬
                                                                                                                ‫ارائه کم ‌کهای مالی بدون تحمیل برخی شرایط دشوار‬
                                                                                                                ‫بر کشور دریاف ‌تکننده به نظر دشوار م ‌یرسید‪ .‬شکل‬
                                                                                                                ‫(‪ )1‬مراحل مختلفی که منجر به شیوع بحران در شرق‬
                                                                                                                ‫آسیا شد را نشان م ‌یدهد‪ .‬مسیر اصلی رویدادها با‬
                                                                                                                ‫پیکان به نمایش درآمد‌هاند‪ .‬سیستم پویایی که زیربنای‬
                                                                                                                ‫این طرح را تشکیل م ‌یدهد حاوی بازخوردهای بسیاری‬

                                                                                                                                                          ‫است‪.‬‬

                                                                                                                      ‫انواع مختلف بحرا ‌نهای ارزی‬
                                                                                                                ‫بدیهی است که دلایل مختلفی برای بحران‌های‬
                                                                                                                ‫ارزی موجود است‪ .‬یکی از انواع بحران به دلیل اصول‬
                                                                                                                ‫نامطلوب ایجاد م ‌یشود‪ .‬بودجه پایدار یا کسری‬
                                                                                                                ‫حسا ‌بجاری‪ ،‬تورم بالا‪ ،‬رشد اقتصادی اندک‪ ،‬یا وجود‬
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41