Page 34 - راهبردهای نوین بانکداری شماره چهار
P. 34
ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی -شماره چهارم 34
محمود مهدو یفر
* کارشنا س‌ارشد روابط بین‌الملل
علل ظهور بحرا نهای ارزی و چگونگی اجتناب از آ نها
در دهه ،۱۹۹۰بحرا نهای ارزی در مناطق مختلف جهان ،ب هعنوان مثال در مکزیک ،آسیای شرقی ،روسیه ،برزیل و اکوادور که از مه مترین این
کشورها بودند ،اتفاق افتاد .عوامل اصلی بروز چنین حوادثی چیست؟ جهانی‌سازی و حذف مقررات دست و پاگیر بازارهای مالی ،چگونه بر بروز
بحرا نهای ارزی تأثیر م یگذارند؟ ا َشکال مختلف بحران چیست؟ آیا این بحرانها در اثر عدم تعاد لهای بنیادین در یک کشور به وقوع می‌پیوندند
یا توسط مکانیسم‌های خودکار شامل رفتار تود‌های و حدس و گمان‌های ب یثبات کننده ایجاد م یشوند؟ این بحرانها تا چه حد منعک سکننده
ضمان تهای ضمنی دولتی و بی نالملل یاند که می‌توانند موجب خطر اخلاقی و کژ گزینی شوند ،و بدین ترتیب رفتارهای پرخطر سازمان‌ها و بانک‌ها
را افزایش دهند؟
مشخصه بحران ارزی ،حمله ناگهانی به پول یک کشور است که بر این اساس ارزش آن کاهش می‌یابد .اگرچه بحرا نهای ارزی م یتوانند تحت
نر خهای برابری شناور اتفاق افتند ،جفت کردن ارزش پول داخلی با ارزی خارجی با استفاده از اندوخته ارزی (برای مثال دلار آمریکا) امکان بروز
چنین بحران‌هایی را بیشتر می‌کند ،زیرا تحت نرخ‌های برابری شناور ،سرمایه‌گذاران مستقیما ًبا ریسک نرخ برابری مواجه می‌شوند .تعهد دولت به
دفاع از ارز تثبیت‌کننده (به نحوی کاذب) به سرمای هگذاران هشدار می‌دهد که ریسک‌های نرخ برابری عملا ًوجود ندارند .به باور عمومی پول داخلی
را همواره می‌توان به بهای اسمی با ارز خارجی مبادله کرد ،چنانکه اندوخته ارزی بانک مرکزی تمام نشود .اما از میان رفتن این اعتماد م یتواند
فشار شدیدی به پول داخلی وارد کند و منجر به حمله ارزی شود و بدین ترتیب اندوخته ارزی بانک مرکزی تخلیه شود ،حتی اگر مقدار این ذخیره
به نظر بسیار زیاد برسد .دلیل افزایش تقاضای ارز خارجی هرچه که باشد ،ارز تثبی تکننده ثابت خطر ایجاد بحران ارزی را تشدید م یکند.
حذف کنتر لهای سرمایه ،آزادسازی بازارهای محلی ثبات را از کشوری که پول خود را با ارز آن جفت عواملی که م یتوانند موجبات بحران ارزی
و ایجاد ابزار مشت ِق فراوان رقابت را در صنعت مالی کرده‌است« ،به ارث ببرد» و اعتماد سرمای هگذاران را را فراهم کنند
تشدید کرده و هزینه‌های تراکن شها را کاهش داده به دست آورد .خصوصا ً در اقتصادهای نوپا که برای
است .پیشرف تهای فنّاوری در ارتباطات دوربرد و تأمین منابع مالی جهت رشد اقتصادی به میزان اگرچه بروز بحران‌های ارزی مختلف در اقتصادهای
تجهیزات کامپیوتری موجب ایجاد یک شبکه مالی زیادی از اعتبار خارجی نیاز دارند ،نرخ برابری ثابت، نوپا ،بستگی به وضعی تها و تحولات خاص آ نها
گسترده شده است .این امر به همراه گسترش مبادله یکی از پی شنیازهای جذب میزان قاب لتوجهی از جریان دارد ،برخی عوامل مشترک مهم نیز موجبات بروز این
سهام خارجی در بازارهای بورس مختلف ،بازاری جهانی سرمایه است .اگرچه به نظر م یرسد که با جفت کردن بحرا نها را فراهم می‌آورند .برخی از تعیی نکنند‌ههای
ایجاد کرده و انجام تراکن شهای مالی را در ۲۴ساعت ارزش پول با یک ارز خارجی ریس کهای نرخ برابری مهمی که م یتوانند موجبات حملات ارزی شوند در
حذف م یشوند ،با در نظر گرفتن این حقیقت که
شبانه‌روز در سطح جهان میسر ساخته است. سرمایه شدیدا ً ب یثبات و مستعد انتظارات بدبینانه ذیل مورد بحث قرار گرفت هاند.
اقتصادهای نوپا (خصوصا ً در شرق آسیا) به مدت است ،خطر حمله ارزی در بلندمدت تقویت م یشود. جفت کردن ارزش پول داخلی با ارزی خارجی:
طولانی رشد اقتصادی بالایی را تجربه کردند که در چنین شرایطی ،سرمای هگذاران ترغیب م یشوند تا بسیاری از کشورهای درحا لتوسعه که به عدم
دستمزدهای اندک ،نیروی کار ماهر و فرصت‌های پول داخلی را با ارزی خارجی با قیمتی مشخص مبادله تعاد لهای اقتصادی مانند تورم بالا یا کسری بودجه
جذاب برای سرمای هگذاری خصوصا ً در طول رکود در روبرو هستند ،تصمیم م یگیرند که واحد پول خود را با
کشورهای صنعتی در دهه ،۱۹۹۰موجبات این رشد کنند. یک ارز ذخیره به‌منزله یک لنگر اسمی جفت کنند تا
را فراهم ساختند .اقتصادهای نوپا ب همنظور جذب جهانی‌سازی و جریان سرمایه :با جهانی‌سازی اقتصاد داخلی را ثبات بخشند .تحت نرخ برابری ثابت،
سرمایه ،بخ شهای مالی خود را آزاد کردند تا دسترسی بازارهای مالی ،تحرک بی نالمللی سرمایه شدیدا ً کشور م یتواند به سیاست اقتصادی خود نظم بخشد
سرمای هگذاران خارجی را تسهیل کنند .از آنجایی که افزای شیافته است .حذف مقررات مالی دست و پاگیر، تا ذخایر ارز خارجی زیادی را از دست ندهد .در هنگام
حفظ این ارز تثبیت‌کننده ،کشور مورد نظر م یتواند
