Page 21 - راهبردهای نوین بانکداری شماره دو
P. 21
19 ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی -شماره دوم
اختیار بانک مرکزی است .بر این اساس بان کها م یتوانند
تحت نظارت بانک مرکزی به فعالی ت‌های سرمایه‌گذاری
روی بیاورند ،منتها محدودیتی برای این کار در نظر گرفته
شده است که براساس مقررات مصوب بانک مرکزی بان کها،
تا سال ۹۶مجاز بودند تا سقف ۴۰درصد سرمایه پایه خود
را به مشارکت یا بنگاهداری اختصاص دهند و این نسب تها
از سوی بانک مرکزی برحسب شرایط اقتصادی و مسائل
گوناگون مورد بازنگری و بررسی قرار م یگیرد و در مصوبه
سال 96مشارکت بانک‌ها در بنگاهداری به ۲۰درصد رسید.
حالا پس از تاکید مقام معظم رهبری بر کاهش یا توقف
بنگاهداری بانک‌ها ،باید منتظر ماند و نتیجه اقدامات بانک
مرکزی و دولت را در این زمینه دید .اخیرا عبدالناصر همتی،
رئیس بانک مرکزی گفته است« :اتفاقی که در بازار ارز افتاد،
محصول ناترازی سیستم بانکی و رشد وحشتناک نقدینگی و
اصرار ما {نظام بانکی} به تداوم نقدینگی است .بیش از ۸۰
درصد بازارهای مالی {کشور} در کنترل بانک‌ها و بازار پول
است و بنابراین این بخش را می‌توان مهم‌ترین رکن بازار
مالی دانست ».حال اگر تخلفات سال‌های اخیر شرکت‌های
لیزینگ را به پلمب صرافی برخی بانک‌ها از سوی مقامات
قضایی اضافه کنیم ،می‌توان گفت در حال حاضر عملکرد
بان کها و موسسات مالی در موضوع التهابات بازار سکه و ارز
بیش از هر زمانی دیگری در مظان اتهام قرار دارد.
کشــور دارد ،به‌طــوری کــه از مجمــوع ۳۲۵شــرکت۵۴ ، و عمدتـــا بـــه ســـمت صراف یهـــا یـــا ســـایر کانا لهـــای بنگا هداری بانک‌ها در آیینه آمار
شــرکت وابســته بــه بان کهــا در زمینــه ساخت‌وســاز موجـــود رفتـــه اســـت. عمدتا بنگاهداری بانک‌های بی نالمللی در قالب شرکت‌های
و مســتغلات و یــک شــرکت در زمینــه مشــاوره امــاک زیرمجموع ههایی که خدمات مالی ،سرمای هگذاری و بیم های
فعــال هســتند .بانــک مســکن بــا ۱۳شــرکت ،بانــک بررســی پایــگاه اینترنتــی بان کهــا ،نشــان م یدهــد را در راستای تکمیل زنجیره ارزش خدمات جامعه مالی و
تجـارت بـا ۹شـرکت ،بانـک شـهر بـا ۶شـرکت ،پاسـارگاد ۲۱بانــک کشــور در ســهام و مدیریــت ۳۲۵شــرکت بانکی ارائه م یکنند ،صورت م یگیرد .البته همه بانک‌های
بــا ۵شــرکت ،صــادرات بــا ۴شــرکت ،بان کهــای ملــی، مشــارکت دارنــد کــه بانــک ملــی بــا ۵۴شــرکت تحــت تجاری زنجیره کامل خدمات مالی نداشته و بانک‌های
اقتصــاد نویــن ،دی ،ملــت ،رفــاه کارگــران و پارســیان محدودی ارائ هدهنده نهایی خدمات مالی هستند .در کنار
هــر کــدام بــا ۲شــرکت و بان کهــای ســپه ،کارآفریــن، ■ بررسی پایگاه اینترنتی بانک‌ها ،نشان این موضوع بانکداری در دنیای مدرن به عنوان یکی از
سـرمایه ،گردشـگری و انصـار نیـز هرکـدام بـا 1شـرکت، م یدهد ۲۱بانک کشور در سهام و پرسودترین صنایع دنیا به قدری منافع و جذابیت اقتصادی
۱۶بانکـی هسـتند کـه در زمینـه ساخت‌وسـاز و مسـکن مدیریت ۳۲۵شرکت مشارکت دارند که دارد که بانک‌های بی نالمللی غالباً ترجیح م یدهند به جای
بانک ملی با ۵۴شرکت تحت مدیریت و ورود در سایر صنایع غیرمرتبط بر صنعت خود یعنی صنعت
ســرمای هگذاری م یکننــد. تحت پوشش ،پاسارگاد با ۴۹شرکت، بانکداری متمرکز شده و آن را به‌طور حرف های توسعه دهند.
سپه با ۳۲شرکت ،بانک شهر با ۲۳ متاسفانه از آنجا که در ایران صنعت بانکداری ،صنعتی
دلایل بنگا هداری بانک‌ها شرکت ،بانک مسکن با ۲۰شرکت، مجزا محسوب نمی‌شود ،بان کداران با منابع موجود در
دلایــل و ســازوکارهایی کــه باعــث شــده اســت تــا اقتصاد نوین با ۱۹شرکت ،پارسیان با سیستم بانکی به دنبال کسب سود از حضور در سایر بازارها
بان کهــا بــه بنــگاهداری روی آورنــد ،متفــاوت اســت. ۱۷شرکت ،ملت با ۱۶شرکت ،تجارت هستند .این در حال یاست که در بانکداری بی نالمللی به
اولاً بایــد اذعــان داشــت علــت اصلــی حضــور بان کهــا با ۱۵و بانک دی با ۱۵شرکت ،ده بانک واسطه سهم بالای درآمدهای کارمزدی و ...اصولا لزومی
در بنــگاهداری را می‌تــوان دو پهلــو بــودن قوانیــن و به ورود بان کها به سایر حوزه های اقتصادی وجود ندارد.
منــع صریــح بان کهــا از عــدم حضــور در بنــگاهداری و دارای بیشترین شرکت هستند. به‌طوری‌که در سایر کشورها بیش از ۵۰درصد از درآمد
فعالی تهـای اقتصـادی دانسـت؛ بـه نحـوی کـه بسـیاری بان کها از محل درآمدهای غیر بهره‌ای است که این رقم
از بان کهــا بــا اســتفاده (ب هعبارتــی ســوء اســتفاده) از مدیریـت و تحـت پوشـش ،پاسـارگاد بـا ۴۹شـرکت ،سـپه علیرغم اینکه در ایران به شدت پایین است ،متاسفانه
تعابیــری چــون «حــق مشــارکت حقوقــی بان کهــا» بـا ۳۲شـرکت ،بانـک شـهر بـا ۲۳شـرکت ،بانـک مسـکن در طول سا ل‌های گذشته و به دلیل ایجاد محدودیت در
در قانــون ،فضــا را بــرای حضــور در بنــگاهداری فراهــم بـا ۲۰شـرکت ،اقتصـاد نویـن بـا ۱۹شـرکت ،پارسـیان بـا مبادلات بی نالمللی و نق لوانتقالات پولی درآمد بان کها از
دید‌هانــد .بان کهــا در ابتــدا بــه منظــور عم قدهــی بــه ۱۷شـرکت ،ملـت بـا ۱۶شـرکت ،تجـارت بـا ۱۵و بانـک
بــازار ســرمایه وارد بنــگاهداری و خریــد ســهام شــدند؛ دی بــا ۱۵شــرکت ،ده بانــک دارای بیشــترین شــرکت این محل کاهش پیداکرده است.
ســپس دلایــل دیگــری ماننــد تکالیــف دولتــی بــرای هسـتند .تعـداد شـرک تها بـا احتسـاب زیرمجموع ههـای بـــرای مثـــال اقتصـــاد ایـــران در مجمـــوع صـــادرات
تامیــن اعتبــار پروژ‌ه‌هــا ،دیــون دولــت بــه بان کهــا، نفتـــی و غیرنفتـــی چیـــزی بیـــش از ۱۰۰میلیـــارد دلار
مشــارکت حقوقــی بــرای تنــوع بخشــی بــه پرتفــوی هلدین گهــا محاســبه شــده اســت. صـــادرات و رقمـــی حـــدود ۵۰میلیـــارد دلار واردات دارد
دارای یهــا و مدیریــت ریســک باعــث بنــگاهداری بان کهــا لیزینــگ ،کارگــزاری ،صرافــی ،ســرمای هگذاری در کـــه ایـــن امـــر نشـــان دهنـــده ای ناســـت کـــه تبـــادلات
شـد .امـا آنچـه کـه بیـش از همـه بـه عنـوان بنـگا‌هداری بخــش معــدن ،صنایــع ســیمان ،پتروشــیمی ،فنــاوری تجـــاری ایـــران در ســـال چیـــزی حـــدود ۱۵۰میلیـــارد
بان کهــا تلقــی م یشــود ،ســرمای هگذاری و یــا بــه بیــان اطلاعــات ،انجــام پروژ‌ههــای عمرانــی ،تامیــن مصالــح دلار اســـت کـــه نق لوانتقـــال ایـــن رقـــم در گذشـــته از
دقی ق‌تــر «ســوداگری» بانک‌هــا در بخــش امــاک و سـاختمانی ،واسـط هگری و از بخش‌هـای عمـده فعالیـت ســوی بان کهــا صــورت مــی گرفتــه و طبیعتــاً کارمــزد
مسـکن از طریـق تاسـیس یـا خریـد شـرک ت‌های بـزرگ ایـــن تبـــادلات نیـــز بـــه بان کهـــا اختصـــاص پیـــدا
در ایــن زمینــه اســت .ایــن مســاله پیامدهــای بســیار بنــگاهداری نظــام بانکــی کشــور هســتند. م یکـــرد؛ درآمـــدی کـــه بـــا توجـــه بـــه تحریـــم شـــبکه
ناگــواری از قبیــل رشــد غیرمنطقــی قیمــت مســکن، در ایـن بیـن مسـکن اهمیـت ویـژه‌ای بـرای بان کهـای بانکـــی در ســـال‌های اخیـــر از بان کهـــا گرفتـــه شـــده
