Page 10 - راهبردهای نوین بانکداری شماره پنج
P. 10

‫ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی ‪ -‬شماره پنجم ‪ -‬اسفند ماه ‪1399‬‬    ‫‪8‬‬

‫امـا در ارتبـاط بـا شـفافیت گامهـای خوبـی برداشـته‬               ‫و شـاید ریسـکی از ایـن بابـت بـه سـرمای ‌هگذار خارجـی‬         ‫بده ‌یهـای دولـت از محـل انتشـار ایـن اوراق بـود‪ .‬باتوجـه‬
‫شد‌هاسـت؛ وجـود شـبکه اطلا ‌‌عرسـانی کـُدال و همچنیـن‬            ‫تحمیـل نشـود ولـی ب ‌ههرحـال ایـن امـر از جملـه مـواردی‬       ‫بـه پتانسـیل بـازار سـرمایه در جـذب نقدینگـی و اثرگـذاری‬
‫اهتمـام بـه حاکمیـت شـرکتی همگـی در افزایـش اعتمـاد بـه‬          ‫اسـت کـه حتـی صـرف وجـود آن مهـم اسـت‪ .‬بـازار مشـتقه‬          ‫بـر هدایـت آن‪ ،‬انتظـار م ‌ی‌رفـت کـه توجـه ویژه‌تـری بـر بـازار‬
                                                                 ‫کامـل‪ ،‬بایـد بـرای سـرمای ‌هگذار امـکان حـذف کامـل ریسـک‬      ‫سـرمایه و کارکردهـای آن شـود‪ .‬به‌هرحـال دولـت بـا تکیـه بر‬
              ‫شـفافیت معاملاتـی راهگشـا م ‌یباشـند‪.‬‬              ‫(از طریـق ابزارهـای فـوروارد و فیوچـرز)‪ ،‬حـذف یک‌طرفـه‬        ‫بـازار سـرمایه فرصتـی بـرای تسـویه بده ‌یهـای خـود (اخـزا)‬
                                                                 ‫ریسـک (از طریـق ابزارهـای اختیـار خریـد و فـروش) و تغییر‬      ‫فراهـم کـرد‪ .‬ب ‌هبیـان دیگـر و بـر اسـاس مـاده ‪ 4‬برنامه ششـم‪،‬‬
‫■ آیـا از ابـزار وارانـت بـرای مدیریـت ریسـک در بـورس‬            ‫ماهیـت ریسـک (از طریـق ابزارهـای سـوآپ) را فراه ‌مکنـد‪.‬‬       ‫دولـت برنامه‌ریـزی کـرده تـا پایـان ایـن برنامـه معـادل کل‬
                           ‫کشــور اســتفاده م ‌یشــود؟‬           ‫را‌هانـدازی چنیـن بـازاری‪ ،‬پیچیدگ ‌یهـای متعـددی دارد کـه‬     ‫بدهی‪-‬هـای قطعـی شـده خـود بـه اشـخاص تـا پایـان سـال‬
                                                                 ‫بخصـوص در مـورد بـازار ارز کشـورمان ایـن پیچیدگ ‌یهـا‬         ‫‪ 1395‬را از طریق انتشـار اوراق بهادار تسـویه نماید‪ .‬به غیر‬
‫■ در ایـن مسـائل یکـی از نهادهـای تاثیرگـذار کمیتـه‬                                                                            ‫از مـورد بیـان شـده‪ ،‬مـاده ‪ 4‬برنامـه توسـعه ششـم دارای ‪4‬‬
‫فقهـی بـورس م ‌یباشـد کـه بررسـ ‌یهای خـود را در مـورد‬                ‫■ یکی را‌هاندازی موفق یک بازار‬                           ‫بنـد دیگـر نیـز م ‌یباشـد کـه همگـی تکیـه بـر بـازار بدهـی‬
‫ابزارهـای معاملاتـی انجـام م ‌یدهـد‪ .‬در رابطـه بـا وارانـت‬             ‫مشتقه ارزی‪ ،‬مستلزم تغییرات‬                              ‫داشـتند‪ .‬از سـوی دیگـر طبـق بنـد الـف مـاده ‪ 32‬قانـون‬
‫کلیـت آن تح ‌تعنـوان سـبد وارانـت توسـط کمیتـه فقهـی‬                    ‫زیربنایی در بازار ارز است که‬                           ‫برنامـه ششـم توسـعه بـرای کاهـش نوسـان‌های غیرعـادی و‬
‫مـود تاییـد قرارگرفت ‌ه‌اسـت‪ .‬از آنجـا کـه وارانـت سـبد سـهام‬          ‫ب ‌هنوبه خود منوط به تغییر نگاه‬                         ‫کاهـش بـار مالـی دولـت بـرای تامیـن نقدینگـی در گـردش و‬
‫ایـن قابلیـت را دارد کـه ریسـ ‌کهای مربـوط بـه نوسـانات‬                                                                        ‫هزین ‌ههـای تبعـی آن در بـازار کالاهـای اساسـی کشـاورزی‪،‬‬
‫سـبدی از سـهام معیّـن را پوشـ ‌شدهد و کسـی کـه حـق‬                      ‫دولت به این بازار از رویکرد‬                            ‫وزارت جهـاد کشـاورزی موظـف شـد‌هبود از ابزارهـای مالـی‬
‫معاملـه را در وارانـت سـبد سـهام دریافـت م ‌یکنـد‪ ،‬این حق‬             ‫امنیتی‪-‬سیاسی به رویکرد صرفا ً‬                            ‫موجـود در بـازار سـرمایه اسـتفاده کنـد‪ .‬در نتیجـه م ‌یتـوان‬
‫را ب ‌‌هدسـت مـی‌آورد کـه در صـورت تمایـل در زمـان معینـی‬                                                                      ‫بـه اهمیـت و نقـش موثـر بازار سـرمایه در این برنامه پی‌برد‪.‬‬
‫در آینـده ایـن معاملـه معیـن را انجا ‌مدهـد؛ لـذا بـرای دارنـده‬              ‫اقتصادی است‪.‬‬
‫حـق ایـن امـکان را فراهـم مـ ‌یآورد کـه بخشـی از مخاطـرات‬                                                                      ‫■ آیــا تمهیــدات مناســبی بــرای اجــرای ابــزار مدیریــت‬
‫مربـوط بـه نوسـانات سـبد سـهام را پوشـش دهـد‪ .‬در واقـع‬           ‫دوچنـدان اسـت‪ .‬بـازار ارز ایـران ب ‌هدلیـل وجـود درآمدهـای‬    ‫ریسـک نـرخ ارز بـرای جـذب سـرمای ‌هگذاران خارجـی وجـود‬
‫ایـن ابـزار شـباهت زیـادی بـه اختیـار معاملـه دارد امـا‬          ‫قاب ‌لتوجـه نفتـی‪ ،‬همـواره محـل دخال ‌‌تهـای مکـرر دول ‌‌تها‬  ‫دارد؟ آیـــا شـــفافیت و نظـــارت کافـــی در معامـــات بـــازار‬
‫کامال یکسـان نم ‌‌یباشـد‪ .‬شـاید اصل ‌ی‌تریـن تفـاوت وارنـت‬       ‫بود‌هاسـت و به‌عالوه‪ ،‬نـرخ ارز از سـوی آحـاد جامعـه بـه‬
‫بـا اختیـار معاملـه را بتـوان ناشـر ایـن دو ابـزار دانسـت‪.‬‬       ‫عنـوان یـک شـاخص ارزیابـی عملکـرد اقتصـادی بـرای‬                  ‫ســرمایه بــرای ارتبــاط بازارهــای جهانــی وجــود دارد؟‬
‫اختیـار معاملـه هـر شـخص حقیقـی و حقوقـی‌ای را کـه‬               ‫دولـت سـنجیده م ‌‌یشـود‪ .‬ب ‌‌ههمیـن دلیـل‪ ،‬رویدادهـای ارزی‬    ‫■ آنچـه مسـلم اسـت سـرمای ‌هگذار خارجـی بـر اسـاس‬
‫الزامـات مدیریـت ریسـک را رعایـت کنـد بـه عنـوان ناشـر‬           ‫معمـولا ً پیامدهـای سیاسـی قاب ‌لتوجهـی بـرای دول ‌‌تهـا‬      ‫منافـع و قواعـد مدنظـر خـود تصمیـم بـه سـرمای ‌هگذاری در‬
‫خـود م ‌‌یپذیـرد امـا وارانـت بـرای پذیـرش ناشـر (فروشـنده‪-‬‬      ‫دارنـد‪ .‬بنابرایـن‪ ،‬را‌هانـدازی موفـق یـک بـازار مشـتقه ارزی‪،‬‬  ‫ایـران یـا هـر کشـور دیگر م ‌‌یگیـرد‪ .‬برای ورود سـرمایه‌گذاران‬
‫متعهـد) خـود بسـیار سـخت‪-‬گیرتر اسـت و تنهـا نهادهـای‬             ‫مسـتلزم تغییـرات زیربنایـی در بـازار ارز اسـت کـه ب ‌هنوبـه‬   ‫خارجـی در وهلـه نخسـت نیـاز به یک نظـام بانکی قدرتمند‬
‫مالـی معتبـر و بان ‌کهـا یـا در مـواردی خـود شـرکتی کـه‬          ‫خـود منـوط بـه تغییـر نـگاه دولـت بـه ایـن بـازار از رویکـرد‬  ‫و در مراحـل بعـدی بهبـود روابـط‌بین‌المللی و سیاسـی‪ ،‬رفع‬
‫سـهمش موضـوع انتشـار وارانـت اسـت را به‌عنـوان ناشـر‬             ‫امنیتی‪-‬سیاسـی بـه رویکـرد صرفـا ًاقتصـادی اسـت‪ .‬البتـه‬        ‫موانـع قانونـی و مقرراتـی بـرای خارج ‌یهـا و ایجـاد ابزارهـای‬
‫برم ‌یگزینـد‪ .‬یکـی از مزی ‌تهـای وارانـت نسـبت بـه اختیـار‬       ‫تاکنـون بانـک مرکـزی بـا توجـه بـه شـرایط اقتصـادی کشـور‬      ‫پوشـش ریسـک اسـت‪ .‬بـرای ایـن مـوارد سا ‌لهاسـت کـه‬
‫معامله ای ‌ناسـت که وارانت نیاز به حسـاب وج ‌ه تضمین و‬           ‫نتوانسـته در ایـن مـورد سیاسـت عملیاتـی را اتخـاذ نمایـد و‬    ‫بیـن کارشناسـان بـازار سـرمایه و بانـک مرکـزی راهکارهایـی‬
‫درنتیجـه اخطاریـه کسـری وجـه‌تضمیـن ندارد و از سـازوکار‬                                                                        ‫مطر ‌حبـوده کـه مه ‌متریـن آنهـا را‌هانـدازی بـازار مشـتقه ارزی‬
‫مدیریـت ریسـک آسـان‌تری برخـوردار اسـت‪ .‬در حـال‬                                     ‫تصمیمـات امیدوارکننـد‌‌های بگیـرد‪.‬‬         ‫بوده‌اسـت‪ .‬در واقـع اولیـن گام بـرای جـذب سـرمای ‌هگذار‬
‫حاضـر فقـط اختیـار خریـد و فـروش در برخـی سـه ‌مهای‬                                                                            ‫خارجـی ایجـاد چنیـن بـازاری اسـت‪ .‬هرچنـد پرواضـح اسـت‬
‫پرمعاملـه فعـال شد‌ه‌اسـت و سـبد وارانـت هنـوز عملیاتـی‬                                                                        ‫کـه به‌طـور میانگیـن همـواره نـرخ ارز در ایـران صعـودی بـوده‬
‫نشـده و احتمـال مـی‌رود تـا آخـر امسـال ایـن ابـزار نیـز بـه‬

             ‫ابزارهـای معاملاتـی موجـود اضافـه گـردد‪.‬‬
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15