Page 47 - راهبردهای نوین بانکداری شماره سه

‫‪47‬‬ ‫ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی ‪ -‬شماره دوم‬

‫زمینه روندهای فرار سرمایه و گرد ‌‌شهای مالی غیرقانونی و‬ ‫◄پنجم‪ ،‬فرار سرمایه همچنین م ‌‌یتواند نابرابری‬ ‫غیرقانونی پدید‌‌های فراگیر ‪-‬البته به میزان متفاوت‪ -‬در‬
‫نیز الگوی انباشت دارای ‌ی‌های غیرقانونی خارج شد‌ه‌است‪.‬‬ ‫را تشدید کند‪ ،‬زیرا ثروتمندان مالیات کمتری را نسبت‬ ‫هر هشت کشور تحت بررسی است‪ .‬اخیرا ًشاهد افزایش‬
‫در طول سا ‌‌لهای ‪ 1970‬تا ‪ ،2010‬مجموع واقعی دارایی‬ ‫به شهروندان فقیر‪ ،‬که امکان پنهان کردن دارای ‌‌یشان‬ ‫فرار سرمایه در بیشتر کشورها بود‌ه‌ایم‪ ،‬ولی نفس این‬
‫(با دلار ثابت ‪ )2010‬در هشت کشور مورد مطالعه مبلغ‬ ‫در خارج از کشور را ندارند‪ ،‬متحمل م ‌‌یشوند‪ .‬اجتناب‬ ‫پدیده چیز جدیدی نیست‪ .‬این بدین معناست که عوامل‬
‫‪ 157‬میلیارد دلار بود‪ .‬مقیاس مورد استفاده برای رسیدن‬ ‫مالیاتی‪ ،‬گرچه قانون ‌ی‌است‪ ،‬تاثیرات توزیعی مضر‬ ‫زیرساختی وجود دارند که موجب تداوم خروج غیرقانونی‬
‫به این تخمین مقیاس استاندارد بود که در آن سرمایه‬ ‫مشابهی دارد‪ .‬در نتیجه‪ ،‬طبقه متوسط و فقرا درواقع‬ ‫سرمایه از این کشورها م ‌‌یشوند‪ .‬در این میان می توان‬
‫خروجی به عنوان گرد ‌‌شهای ثبت نشده خالص سرمایه‬ ‫مصرف خدمات عمومی توسط ثروتمندان را به آنها یارانه‬ ‫از این عوامل نام برد‪ :‬آزادسازی تجارت در بستر قوانین‬
‫ضعیف و حاکمیت ضعیف‪ ،‬وابستگی به منابع طبیعی‪،‬‬
‫بین یک کشور و بقیه جهان محاسبه م ‌‌یشود‪.‬‬ ‫م ‌‌یدهند‪.‬‬ ‫حاکمیت ضعیف و محیط نهادی‪ ،‬قوانین ناکارآمد سیستم‬
‫نمودار ‪ 1‬و ‪ 2‬میانگین سالانه فرار سرمایه در این هشت‬ ‫◄ششم‪ ،‬فرار سرمایه همچنین از طریق افت نرخ‬
‫کشور را بین سا ‌‌لهای ‪ 1970‬تا ‪ 2010‬و نیز فرار سرمایه به‬ ‫تبادل‪ ،‬که فرار سرمایه موجب آن م ‌‌یشود یا آن را تشدید‬ ‫مالی و حساب سرمایه و‪....‬‬
‫عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی ‪ 2010‬را نشان‬ ‫م ‌‌یکند‪ ،‬دارای اثرات توزیعی است‪ .‬اگرچه صاحبان‬ ‫هدف پژوهش برنامه عمران ملل متحد (‪)UNDP‬‬
‫سرمایه خروجی در مقابل افت پول ملی مصون هستند‪،‬‬ ‫درباره فرار سرمایه و گردش مالی غیرقانونی سه جنبه را‬
‫م ‌‌یدهد‪.‬‬ ‫آنان که ثروتشان در داخل کشور است هزینه های کامل‬ ‫شامل م ‌‌یشود‪ )1( :‬ایجاد آگاهی نسبت به این مسأله‬
‫پدید‌‌ههای فرار سرمایه و و گرد ‌‌شهای مالی غیرقانونی‬ ‫در فقیرترین کشورها؛ (‪ )2‬ایجاد ظرفی ‌‌تهای پژوهشی‬
‫در این کشورها از دهه ‪ 1970‬تا سا ‌‌لهای اخیر مدنظر قرار‬ ‫این افت را متحمل می شوند‪.‬‬ ‫و تحلیلی درباره فرار سرمایه و گردش مالی غیرقانونی‬
‫گرفت ‌‌هاند‪ ،‬به جز نپال که خالص گرد ‌‌شها در اکثر سا ‌‌لها‬ ‫در سطح ملی؛ (‪ )3‬بررسی گزین ‌‌ههای راهبردی و کمک‬
‫تا میانه دهه ‪ 1990‬منفی بود‌‌هاند‪ .‬ب ‌ه‌علاوه‪ ،‬برای بولیوی‬ ‫■ عوامل زیرساختی وجود‬ ‫به گفتگوی سیاسی درون کشورهای درحال توسعه بر‬
‫و نپال‪ ،‬فرار سرمایه ب ‌ه‌طور قابل ملاحظ ‌‌های در دو دهه‬ ‫دارند که موجب تداوم خروج‬ ‫سر محر ‌‌کهایی که م ‌‌یتواند موجب گردش‌های مالی‬
‫غیرقانونی سرمایه از این کشورها‬ ‫غیرقانونی شود و جلوگیری از نشت منابع محدود از این‬
‫گذشته افزایش داشته است‪.‬‬ ‫م ‌یشوند‪ .‬در این میان می توان‬
‫فرار سرمایه به نسبت حجم اقتصاد در این هشت‬ ‫از این عوامل نام برد‪ :‬آزادسازی‬ ‫کشورها‪.‬‬
‫کشور تحت بررسی بزرگ است (جدول ‪ .)1‬در پایی ‌ن‌ترین‬ ‫تجارت در بستر قوانین ضعیف‬
‫حد‪ ،‬جمع فرار سرمایه واقعی از بنگلادش در چهار دهه‬ ‫و حاکمیت ضعیف‪ ،‬وابستگی به‬ ‫فرار سرمایه و گرد ‌ش‌های مالی غیرقانونی‪ :‬چرا‬
‫منابع طبیعی‪ ،‬حاکمیت ضعیف‬ ‫برایمان مهم است؟‬
‫و محیط نهادی‪ ،‬قوانین ناکارآمد‬
‫فرار سرمایه و گرد ‌‌شهای مالی غیرقانونی از چند منظر‬
‫سیستم مالی و حساب‬ ‫بر پیشرفت توسعه انسانی تاثیر م ‌‌یگذارند‪.‬‬
‫سرمایه و‪....‬‬
‫◄نخست‪ ،‬فرار سرمایه‪ ،‬از طریق از بین بردن پایه‬
‫◄نهایتا ً‪ ،‬فرار سرمایه دارای تاثیرات اقتصاد سیاسی‬ ‫مالیاتی‪ ،‬بسیج منابع داخلی را تضعیف م ‌‌یکند‪ .‬این‬
‫مهمی‪ ،‬از طریق تاثیرش بر توزیع قدرت‪ ،‬است‪ .‬با انباشت‬ ‫اتفاق از طریق انتقال غیرقانونی سرمایه شخصی به خارج‬
‫ثروت غیرقانونی از راه فرار سرمایه‪ ،‬نخبگان سیاسی‬ ‫از کشور‪ ،‬فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی توسط اشخاص و‬
‫م ‌‌یتوانند قدرت را تصاحب کنند که نهایتا به مشکلات‬
‫بیشتر برای حکومت‪ ،‬جهت وضع مالیا ‌‌تها بر شهروندان‬ ‫شرک ‌‌تها و اختلاس درآمد دولت رخ م ‌‌یدهد‪.‬‬
‫◄دوم‪ ،‬فرار سرمایه موجب وابستگی بیشتر به‬
‫و کسب و کارها‪ ،‬م ‌‌یانجامد‪.‬‬ ‫کم ‌‌کهای توسع ‌‌های رسمی‪ ،‬در نتیجه تاثیرات منفی آن بر‬

‫فرار سرمایه و گرد ‌ش‌های مالی غیرقانونی‬ ‫بسیج منابع داخلی‪ ،‬م ‌‌یشود‪.‬‬
‫در هشت کشوردر حال توسعه‪ :‬داد‌‌هها چه‬ ‫◄سوم‪،‬فرار سرمایه و گرد ‌‌شهای مالی غیرقانونی‬
‫م ‌‌یتواند سرمای ‌‌هگذاری داخلی را کاهش دهد و منجر به‬
‫م ‌ی‌گویند؟‬ ‫رشد اقتصادی کندتر شود که به نوبه خود تلا ‌‌شها برای‬

‫این پژوهش نشان دهنده تفاوت ذاتی بین کشورها در‬ ‫کاهش فقر را کند م ‌ی‌کند‪.‬‬
‫◄چهارم‪ ،‬فرار سرمایه یک نشانه است و تاحدی‬
‫برونداد عدم کارآیی حاکمیت در کشور مبدا و نظام مالی‬
‫بی ‌‌نالمللی است‪ .‬این فرار نتیجه فساد‪ ،‬قوانین ناکارآمد و‬
‫اجرای ضعیف قوانین در سطوح ملی و بی ‌ن‌المللی است‪.‬‬