Page 42 - راهبردهای نوین بانکداری شماره دو
P. 42
ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی -شماره دوم 40
وارانت؛ ابزار مدیریت ریسک در بازار سرمایه
ابزارهای مالی در بورس‌های پیشرفته از تنوع روزافزونی برخوردارند .انعطاف‌پذیری بازارهای سرمای ه پیشتاز در تعریف
و راه‌اندازی ابزارهای نوین مالی در مواردی شگفت‌انگیز است .یکی از ابزارهای مالی مورد دادوستد در بور سهای اوراق
بهادار ،وارانت ( )Warrantاست .این ابزار مالی از شانس بالایی برای حضور در بازار سرمای ه یکی از که نترین تمدن‌های
بشری برخوردار است .بررس یها برای راه‌اندازی وارانت در بورس اوراق بهادار تهران از چندی پیش آغاز شده و مراحل طرح
آن در کمیت ه فقهی سازمان بورس به خوبی پیش رفته است .این ابزار مالی با وجود برخی تفاو تها از شباهت‌های بسیاری
با اختیار معامله ( )Optionبرخوردار است .متن پیش‌رو خواننده را با کلیات این ابزار مالی آشنا خواهد کرد.
*رضا کیانی
*مدیر تحقیق و توسعه بورس اوراق بهادار تهران
وارانتساختاریافته(:)StructuredWarrant هـــر شـــخص حقیقـــی و حقوقـــ یای را کـــه الزامـــات تعریف وارانت
ناشر وارانت ساختاریافته باید نهاد مالی یا بانک معتبری باشد. مدیریـــت ریســـک را رعایـــت کنـــد بـــه عنـــوان ناشـــر «وارانـــت» ،ابـــزاری مالـــی اســـت کـــه بـــر اســـاس
وارانت ساختاریافته که وارانت مشتقه (Derivative خـــود می‌پذیـــرد امـــا وارانـــت بـــرای پذیـــرش ناشـــر آن ناشـــر اوراق (فروشـــنده) در مقابـــل دریافـــت مبلغـــی
)Warrantیا وارانت پوش شداد‌هشده (Covered (فروشـــنده-متعهد) خـــود بســـیار ســـخ تگیرتر اســـت و کـــه قیمـــت وارانـــت ( )Premiumنامیـــده م یشـــود،
)Warrantنیز نامیده م یشود به خریدار اجازه م یدهد تنهـــا نهادهـــای مالـــی معتبـــر و بان کهـــا یـــا در مـــواردی متعهـــد اســـت در صـــورت درخواســـت خریـــدار در تاریـــخ
در تاریخ مشخص یا تا تاریخ مشخص ،مقدار معینی از دارایی خـــود شـــرکتی کـــه ســـهمش موضـــوع انتشـــار وارانـــت مشـــخص مقـــدار معینـــی از دارایـــی پایـــه را بـــه قیمـــت
پایه را با ناشر به قیمت معینی معامله کند .وارانت ساختاریافته مع ّیــن معاملــه کنــد .بنابرایــن وارانــت یــک تعهــد بــرای
اســـت را بـــه عنـــوان ناشـــر برم یگزینـــد. ناشـــر (فروشـــنده) و یـــک حـــق بـــرای دارنـــد‌ه (خریـــدار)
م یتواند وارانت خرید یا فروش باشد. ایجـــاد م یکنـــد؛ حـــق معاملـــ ه دارایـــی مشـــخصی بـــا
وارانـــت شـــرکتی (:)Company Warrant ■ وارانت از نظر سبک اعمال می‌تواند قیمـــت معیـــن تـــا سررســـیدی مشـــخص .از ایـــن بابـــت
ایـــن نـــوع وارانـــت تنهـــا توســـط شـــرکت ناشـــر ســـهم اروپایی یا آمریکایی باشد .در نوع اروپایی وارانـــت ابـــزاری همچـــون اختیـــار معاملـــه اســـت .دارایـــی
پایــه منتشــر شــده و بــه دارنــد‌ه آن حــق خریــد ســهم اعمال حق توسط دارنده وارانت تنها در پایـــ ه وارانـــت م یتوانـــد ســـهام ،اوراق بهـــادار بـــا درآمـــد
پایـــه از ناشـــر را م یدهـــد .وارانـــت شـــرکتی تنهـــا بـــه سررسید امکان‌پذیر است اما در نوع ثابـــت ،ســـبد ســـهام ،واحـــد ســـرمای هگذاری صندو قهـــا،
صــورت وارانــت خریــد منتشــر م یشــود .در ایــن نــوع از آمریکایی در هر زمانی تا سررسید دارند ه شـــاخص ،کالا یـــا ارز باشـــد .وارانـــت م یتوانـــد از نـــوع
وارانـت شـرکت حـق خریـد سـهم خـودش را بـا قیمتـی وارانت م یتواند حق خود را اعمال کند و
مشـــخص و در تاریخـــی مشـــخص بـــه خریـــدار وارانـــت خریـــد یـــا فـــروش باشـــد.
واگـــذار م یکنـــد .در هنـــگام اعمـــال وارانـــت و البتـــه در ناشر را ملزم به معامله دارایی پایه کند وارانـــت خریـــد ( )call warrantایـــن حـــق
صورتـــی کـــه ســـرمای هگذار تمایلـــی بـــه اعمـــال داشـــته را بـــه دارنـــد‌ه آن م یدهـــد کـــه دارایـــی پایـــه را بـــا
باشـــد ،شـــرکت م یتوانـــد از محـــل ســـهام خزانـــ ه خـــود انواع وارانت قیمـــت معیـــن و در تاریـــخ مشـــخص از ناشـــر وارانـــت
یـــا احتمـــالاً بـــا افزایـــش ســـرمای ه (کـــه بـــا ســـلب حـــق وارانـــت انـــواع گوناگونـــی دارد ،زیـــرا ابـــزاری اســـتاندارد خریـــداری کنـــد .از طـــرف دیگـــر وارانـــت فـــروش
تقـــدم صـــورت خواهـــد گرفـــت) پاســـخگوی درخواســـت نیســـت .ایـــن خـــود البتـــه یکـــی دیگـــر از تفاو تهـــای ()put warrantبـــه دارنـــد‌ه آن ،ایـــن حـــق را
ســـرمای هگذار باشـــد و بـــر تعهـــد خـــود جامـــ ه انجـــام وارانــت و اختیــار معاملــه اســت؛ تفاوتــی اثرگــذار .اختیــار م یدهـــد کـــه دارایـــی پایـــه را بـــا قیمـــت معیـــن و در
معاملــه بــه عنــوان ابــزاری اســتاندارد توســط بور سهــا و تاریـخ مشـخص بـه ناشـر وارانـت بفروشـد .وارانـت از نظـر
بپوشـــاند. در چارچوبـــی مشـــخص تعریـــف و منتشـــر م یشـــود .امـــا ســبک اعمــال م یتوانــد اروپایــی یــا آمریکایــی باشــد .در
وارانـــت ،نـــه تنهـــا توســـط شـــرک تهای معتبـــر منتشـــر نــوع اروپایــی اعمــال حــق توســط دارنــد‌ه وارانــت تنهــا
مزایای وارانت م یشـــود کـــه توســـط آ نهـــا و بـــر اســـاس نیازشـــان و در سررســید امکا نپذیــر اســت امــا در نــوع آمریکایــی در
وارانـــت هماننـــد قراردادهـــای آتـــی و اختیـــار معاملـــه بـــا توجـــه بـــه بازارســـنجی کـــه انجـــام داد‌هنـــد ،منتشـــر هــر زمانــی تــا سررســید دارنــد‌ه وارانــت م یتوانــد حــق
بــه دارنــد‌ه آن ،ایــن فرصــت را م یدهــد کــه از نوســانات م یشـــود .از ایـــ نرو وارانـــت ابـــزاری متنـــوع اســـت امـــا خــود را اعمــال کنــد و ناشــر را ملــزم بــه معاملــ ه دارایــی
قیمـت دارایـی پایـه بـدون التـزام بـه تملـک آن اسـتفاده شـــاید بتـــوان انـــواع اصلـــی آن را در دو گونـــ ه زیـــر جـــای
پایـــه کنـــد.
کنــد. داد: شـــاید اصل یتریـــن تفـــاوت وارنـــت بـــا اختیـــار معاملـــه
برخـــاف قراردادهـــای اختیـــار معاملـــه ،وارانـــت نیـــاز را بتـــوان ناشـــر ایـــن دو ابـــزار دانســـت .اختیـــار معاملـــه
بـــه حســـاب وج هتضمیـــن و بنابرایـــن اخطاریـــه کســـری
