Page 13 - راهبردهای نوین بانکداری شماره دو
P. 13
11
ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی -شماره دوم
متاسفانه به دلیل سیاست‌های اشتباه به سمت بنگاهداری بتوانیم یک ارزیابی منطقی از عملکرد سیستم بانکی پروژههای بزرگ عمرانی معمولاً از طریق بازارهای سرمایه
کشیده شدند و این مساله باعث شد که اغلب بانک‌ها با داشته باشیم .اعتقاد خود بنده این‌است که عمده بانک‌های یا حتی از طریق بانک‌های توسع های در قالب تسهیلات
توجه به اینکه در آن زمینه‌ها هم تخصص لازم را نداشتند خصوصی که بعد از تصویب قانون خصوصی‌سازی بانک‌ها سندیکایی انجام م یگیرد و بسیار بعید است که یک بانک به
از لحاظ بازدهی دچار مشکل شدند و الان شاهد هستیم که تاسیس شدند به‌خاطر عدم اعمال نظارت‌های لازم و کافی تنهایی ریسک چنین پروژههای عمرانی و طرح‌های کلان را
نظام بانکی برای اینکه بتواند خود را سرپا نگه دارد ناچار با ب یانضباطی مالی و عدم مدیریت صحیح نقدینگی از یک بر عهده بگیرد .چنین مواردی در کشور ما انجام شده است و
به خلق پول ،جذب منابع با نرخ‌های بالا که خود عامل طرف و از سوی دیگر برای جذب منابع بیشتر موجبات شاید یکی از ویژگی‌های قانون عملیات بانکی بدون ربا باشد
اصلی افزایش نقدینگی در کشور و در نتیجه ایجاد تورم افزایش قیمت تمام شده پول بانک‌ها را فراهم کردند و که در آن پی شبینی شده است که بانک امکان مشارکت در
است ،شدند و به‌جای اینکه نقش مثبتی در اقتصاد کشورمان از سوی دیگر با اعطای تسهیلات بی‌رویه و سرمای هگذاری تمام زمین هها را دارد و بدین ترتیب راه بانک‌ها برای تامین
ایفا کنند نقش منفی پیداکردند و از مقام معظم رهبری غیرمرتبط باعث شدند بخش اعظم منابع که سپردههای مالی برای احداث و تاسیس بنگاه‌های صنعتی و طرح‌های
تا دولتمردان ،اکنون بحث خروج بانک‌ها از بنگاهداری را مردمی است در آنجایی که باید مصرف بهینه شود انجام عمرانی باز شده است .به نظر می‌رسد که نیازهای بنگاه‌ها
مطرح م یکنند .اما با توجه به شرایط اقتصادی و مشکلاتی باید به دو دسته تقسیم شده و نیازهای جاری و کوتاهمدت
که بانک‌ها دارند بسیار بعید است که ب هسرعت این بازارها ■ یکی از ویژگ یهای قانون عملیات به سمت بانک‌های تجاری و نیازهای بلند مدت به سمت
خارج شوند بنابراین باید برای آن را‌هحل مناسبی پیداکرد. بانکی بدون ربا باشد که در آن پی شبینی بازارهای سرمایه سوق پیدا کند تا بدین ترتیب بانک‌های
■ برخی از بان کها به سیستم پونزی دست شده است که بانک امکان مشارکت در تجاری بتوانند با گردش سریع منابع ،امکان خدم تدهی
یازید هاند و دارای یهای آ نها سرمایه‌های مولد نیست؛ تمام زمینه‌ها را دارد و بدین ترتیب راه
بان کها برای تامین مالی برای احداث و بیشتر به مردم و اقتصاد کشور را پیدا کنند.
پس مسیر را اشتباه رفته‌اند؟ تاسیس بنگاه‌های صنعتی و طر حهای ■ برخی کارشناسان معتقدند اگر بخواهیم به
■ کامل ًا درست است .اعتقاد خود بنده این‌است که شاید بان کهای تخصصی و توسعه‌ای نمره بدهیم ،برخی
اگر در اعطای مجوزهای بانکداری به اشخاص ذیصلاح و در عمرانی باز شده است. عملکرد خوبی داشت هاند و برخی از اصول خود عدول
تایید صلاحیت مدیران بانکی دقت می‌شد و به عبارت دیگر کرده‌اند؛ بنابراین باید بانک‌های توسعه‌ای ادغام شده
اگر کار به دست افراد کاردان سپرده می‌شد ،قطعاً عملکرد نشده و تخصیص بهینه منابع صورت نگرفت. و ما یک بانک توسعه‌ای در کشور داشته باشیم .آیا
سیستم بانکی به مراتب بهتر از الان بود .این غفل تها در از یک طرف ،بالا بودن قیمت تمام شده پول ،از سوی
نظام اقتصادی کشور ما انجام شد و زیرساخت‌ها و بسترهای دیگر عدم اعطای تسهیلات درست و عدم بازپرداخت به شما قائل به این موضوع هستید؟
لازم برای بانکداری سالم و حرفه‌ای فراهم نشد و از این موقع آ نها ،بان کها را با مشکل سوددهی مواجه کرد و ■ باید عرض کنم عمل ًا چنین اتفاقی افتاده است و
جهت است که الان اصلاح نظام بانکی یکی از اولویتهای طبیعتا تعدادی از بانک‌ها برای اینکه بتوانند مساله سوددهی ما در قالب بانک‌های دولتی ،بانک‌های توسعه‌ای قوی با
اصلی دولتمردان است که آرزو م یکنم در این زمینه موفق خود را حل کنند احساس کردند از طریق عملیات عادی عملکرد قابل قبولی را داشته‌ایم که در صدر آن‌ها می‌توانم
بانکی نم یتوانند سود مورد نظر سهامداران را تامین کنند. به بانک صنعت و معدن اشاره کنم که نقش موثری در
باشند. بنابراین با توجه به رونق بخ شهایی از اقتصاد کشور وارد ساخت طرح‌های بزرگ داشته است .یا در زمینه بانک‌های
■ با توجه به تجربه ناموفق بانکداری خصوصی در بخش ساختمان ،سرمایه‌گذاری ،بازرگانی و حتی برخی وارد تخصصی توسعه‌ای می‌توانیم به بانک کشاورزی اشاره کنیم
ایران خیل یها قائل به بحث ادغام هستند .اخیراً هم بازار طلا و ارز شدند که بتوانند سوددهی خود را داشت هباشند. که در توسعه کشاورزی نقش موثری داشته است .همچنین
بحث ادغام چند بانک و موسسه اعتباری نظامی مطرح شاید در آن مقطع این تصمیمات درست بود اما بنده معتقدم می‌توانیم به بانک مسکن اشاره کنیم که توانسته پروژههای
از نقش خودشان به عنوان واسطه وجوه بودن خارج شدند بزرگی را اجراء کند .بنابراین اینکه بانک توسعه‌ای را فقط
است .آیا شما این روند را راهکار خوبی می‌دانید؟ در نتیجه اینکه الان اشاره می‌شود بانک‌ها نباید بنگاهداری در یک بخش متمرکز کنیم شاید ضرورتی نداشته باشد.
■ الان که ما با هم صحبت م یکنیم بحث بحران بانکی کنند درست است چراکه اساساً قرار نبود بنگاهداری کنند مخصوصا اینکه مدتی در ایران بحث بانک‌های توسعه
پدیده جدیدی در دنیا نیست .سال‌های 1929و 1930 بلکه قرار بود به عنوان وکیل مردم ،سپرد‌هها را گرفته و برای
که اولین بحران مالی جهانی پیش آمد و همین‌طور بحران بهترین استفاده‌ها بهره برداری کنند و هم خودشان سودی منطقه‌ای هم مطرح شد.
سال 2008که بحرانی بزرگ بود در کشورهای پیشرفته و را کسب کرده و هم برای سپرد‌هگذاران سود آوری کنند اما بانک صادرات به خاطر گسترش شبکه‌ای که داشت در
در راس آن‌ها آمریکا با مشکلات جدی بانکی مواجه شدند. استا نها تبدیل به بانک‌های منطقه‌ای شدند که شاید یک
اما با بررس یهایی که در رابطه با ریشهیابی و ارائه راه کار ن ّیت این بود که به توسعه فعالیت‌های عمرانی و تولیدی
انجام دادند به را‌هحل‌های مثبتی رسیدند و به عبارت دیگر کمک کند که بعداً با توجه به ماهیتی که این بانک داشت و
در سهایی را به نظام‌های مالی جهان دادند که اگر ما بتوانیم قاعدتاً یک بانک تجاری بود ترجیح دادند دوباره تجمیع شده
به خوبی از این درس‌ها استفاده کنیم ،م یتوانیم سیستم و در قالب یک بانک واحد در کشور فعالیت کند .بنابراین
قبل از اینکه تصمیم بگیریم که سیستم بانکی متمرکز یا
غیرمتمرکز شود ،استراتژی‌های توسعه اقتصادی کشور باید
مشخص باشد و قبول کنیم که نظام بانکی ،یک زیربخش
از نظام کلان اقتصادی کشور است و اگر برنامه‌های توسعه
اقتصادی کشور مشخص شود در آن قالب میتوان نظام
بانکی را متناسب با نیازهای آن استراتژی کلان اقتصادی
طراحی کرد.
■ آسیبی که در این میان وجود دارد این‌است که
حتی بان کهای توسعه‌ای و تجاری و ....به بنگاهداری
روی آورد هاند و در اسناد بالادستی و حتی در
سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به آن اشاره شده است.
شما دلایل این بنگاهداری و راهکار خروج از این
وضعیت را چه م یدانید؟
■ صحبت‌های زیادی در مورد بنگاهداری بان کها صورت
م یگیرد اما واقعیت ای ناست که برای اینکه ارزیابی دقیقی
از عملکرد نظام بانکی داشته باشیم بایستی اطلاعات بسیار
شفاف و دقیق از عملکرد و وضعیت مالی هر بانک داشته
باشیم و بعد براساس تجزیه و تحلیل این اطلاعات شفاف
