Page 11 - راهبردهای نوین بانکداری شماره چهار
P. 11

‫‪11‬‬
                                           ‫ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی ‪ -‬شماره چهارم‬

‫گوناگـون آن‪ ،‬چـه منفـی و چـه مثبـت ماننـد سـهولت بیشـتر‬            ‫بحـران سیاسـی اثرگـذار بـر بحـران اقتصـادی و نظـام بانکـی‬          ‫اثرگـذار بـر اقتصـاد‪ ،‬بـه طـور کامـل صـورت نپذیرفته‌اسـت‪.‬‬
‫در امــر مبــالات‪ ،‬کاهــش هزینــه چــاپ اســکناس جدیــد‪،‬‬           ‫اسـت و بحـران بانکـی نیـز اثـر منفـی بـر اقتصـاد خواهـد‬            ‫راهکارهــا و دســتورالعم ‌لهایی وجــود دارد کــه در جهــت‬
‫امکا ‌نپذیــر بــودن کاهــش حجــم و ســرعت گــردش پــول (‬          ‫داشــت و در نهایــت‪ ،‬بــر سیاســ ‌تهای خارجــی و کلان‬              ‫بهبــود گام برداشــته شــده امــا؛ ایــن اقدامــات کافــی و‬
‫کاهـش کوتـاه مـدت رشـد تـورم)‪ ،‬سـهولت در امـر معامـات‪،‬‬                                                                                ‫مطلـوب نیسـت‪ .‬اخبـار ب ‌هدسـت آمـده حاکـی از آ ‌ناسـت‬
‫پـر هزینـه بـودن مقابلـه بـا ب ‌ینظمـی ناشـی از عـدم انطبـاق‬                                       ‫اثرگـذار خواهـد بـود‪.‬‬              ‫کـه همچنـان نظـام بانکـی نیازمنـد نظـارت دقی ‌قتـر اسـت‪.‬‬
‫اطلاعـات مالـی قدیمـی و جدیـد و همچنیـن نظـارت و کنتـرل‬            ‫نیکــو اقبــال اظهــار داشــت‪ :‬در نظا ‌مهــای مدیریتــی‬            ‫نیکـو اقبـال ضمـن اذعـان بـه ورشکسـتگی شـرک ‌تهای‬
‫قیم ‌تهــای گــرد شــده بــه ســمت بــالا و امثالهــم اگــر چــه‬   ‫تاکیــد بســیار بــر ایــن مهــم اســت کــه «فــرد مناســب‬         ‫بــزرگ و خــروج شــرک ‌تهای بــزرگ از چرخــه اقتصــاد در‬
‫دارای اثـرات روانـی‪ ،‬اجتماعـی و سیاسـی در جامعـه اسـت‬              ‫در جــای مناســب» و بــه زبــان ســاده تــر موضــوع مهــم‬          ‫دور‌ههـای اخیـر‪ ،‬اظهـار داشـت‪ :‬طبـق آمارهـای بـه دسـت‬
‫ولـی اساسـا ًنمـی تـوان بهبـود شـرایط واقعـی اقتصـاد را از آن‬      ‫شایست ‌هســالاری‪ .‬نیــاز کشــور مدیــر دلســوز اســت‪.‬‬              ‫آمــده از طریــق مطبوعــات‪ ،‬در حــدود ‪ 700‬هــزار نفــر از‬
                                                                   ‫برنام ‌هریــزی‪ ،‬ســازماندهی‪ ،‬هدایــت‪ ،‬رهبــری‪ ،‬نظــارت‪،‬‬            ‫شـاغلین ه ‌ماکنـون بـه جمـع عظیـم بیـکاران کشـور افـزوده‬
                                 ‫نتیج ‌هگیـری نمـود‪.‬‬               ‫کنتـرل‪ ،‬امـور فنـی‪ ،‬حسـابداری کـه از جملـه وظایـف یـک‬              ‫شـدند‪ ،‬در حال ‌یکـه در اقتصـاد کشـور م ‌یبایسـت سـالانه‬
‫نیکـو اقبـال در خصـوص طریقـه محاسـبه و تبدیـل ریـال‬                ‫مدیــر محســوب م ‌یشــود امــا؛ در اصــل یــک فــرد و یــک‬
‫بـه تومـان عنـوان کـرد‪ :‬حـذف چهـار صفـر از پـول ملی ایـران و‬       ‫مدیــر بــه تنهایــی قــادر بــه انجــام درســت تمامــی مــوارد‪،‬‬         ‫همیـن تعـداد بـه جمـع شـاغلین افـزوده می‌شـد‪.‬‬
‫نا ‌مگـذاری آن بـا تومـان بـه ایـن معنـی اسـت کـه یـک میلیـون‬      ‫هم‌زمــان بــا هــم نیســت امــا؛ ایــن انتظــار وجــود دارد بــا‬  ‫وی به این نکته اشاره داشت که شناخت درد‪ ،‬سبب‬
‫ریــال درآمــد (یــا یکصــد هــزار تومــان) در زمــان حاضــر بــه‬                                                                     ‫سهولت درمان است‪ ،‬صحبت کردن‪ ،‬تجزیه و تحلیل در‬
‫یکصـد تومـان پـس از حـذف ‪ ۴‬صفـر تبدیـل م ‌یشـود کـه‬                     ‫■ کاهش صفر از پول ملی امری‬                                    ‫زمینه نقاط ضعف نظام بانکی کشور باعث م ‌یشود تا‬
‫خـود بـه ضریـب ریزتـر ریـال تقسـیم م ‌یشـود‪ .‬بـا تصویـب‬                                                                               ‫راهکارهای موثری در جهت بهبود عملکرد شناسایی شوند‪.‬‬
‫نهایـی ایـن لایحـه‪ ،‬بنـد الـف مـاده نخسـت قانـون پولـی و‬                  ‫کاملا ً صوری بوده و اثرگذاری‌های‬                            ‫در سا ‌لهای گذشته نیز اشتباهات فاحشی در نظام بانکی‬
‫بانکـی ایـران کـه در سـال ‪ ۱۳۵۱‬خورشـیدی تصویـب شـده‪،‬‬                                                                                  ‫وجود داشت و این موضوع تنها در مربوط به ده ‌ههای اخیر‬
‫بدی ‌نصـورت اصـاح م ‌یشـود کـه «واحـد پـول ایـران‪ ،‬تومـان‬                ‫گوناگون آن‪ ،‬چه منفی و چه مثبت‬                                ‫نیست و ریشه در گذشته دارد‪ .‬بیماری هلندی در کشور‬
‫اسـت‪ .‬هـر تومـان معـادل ‪ ۱۰۰۰۰‬ریـال موضـوع مـاده یـک‬                                                                                  ‫به وجود آمد که در سایه این بیماری نرخ ساختمان و‬
‫قانـون یـاد شـده و معـادل ‪« ۱۰۰‬ریـال جدیـد» اسـت‪ ».‬بنـا‬                 ‫مانند سهولت بیشتر در امر مبالات‪،‬‬                              ‫ساخ ‌توساز که از کشورهای دیگر وارد نم ‌یشد به شدت‬
‫برایـن واحـد پولـی ملـی جدیـد تحـت عنـوان تومـان تعریـف‬                                                                               ‫افزایش یافت‪ .‬قیمت برخی مواد و محصولات که از خارج از‬
‫شـده کـه هـر «تومـان» معـادل ده هـزار (‪ )۱۰۰۰۰‬ریـال فعلـی‬               ‫کاهش هزینه چاپ اسکناس جدید‪،‬‬                                   ‫کشور تامین م ‌یشد‪ ،‬دچار این افزایش نشد و تنها در مقوله‬
‫و هــر تومــان جدیــد معــادل یکصــد (‪« )۱۰۰‬ریــال جدیــد»‬
‫خواهـد بـود‪ .‬در ایـن صـورت قیمتـی برابـر بـا ‪ ۲۵۰۰‬تومـان بـه‬              ‫امکان‌پذیر بودن کاهش حجم و‬                                                  ‫ساخت و ساز شاهد رشد نر ‌خها بودیم‪.‬‬
                                                                                                                                      ‫ایــن کارشــناس ادامــه داد‪ :‬مشــارکت در ساخت‌‌وســاز‬
                  ‫‪ 2‬تومـان و ‪ ۵۰‬ریـال تبدیـل م ‌یشـود‪.‬‬                   ‫سرعت گردش پول ( کاهش کوتاه‬                                   ‫بــرای افــرادی کــه در ایــن حــوزه فعالیــت داشــتند بــا‬
‫وی در ادامـه بـه ایـن نکتـه اشـاره داشـت‪ :‬ب ‌هطـور کلـی‬                                                                               ‫حداقــل ‪ 30‬درصــد ســود همــراه شــد و تمــام ســرمایه‌های‬
‫صاح ‌بنظـران اقتصـادی متفق‌القـول م ‌یباشـند کـه حـذف‬                     ‫مدت رشد تورم)‪ ،‬سهولت در امر‬                                 ‫نظـام بانکـی بـه ایـن سـمت و سـو حرکـت کـرد و بـه جـای‬
‫صفرهــا از پــول ملــی فقــط در چارچــوب یــک اســتراتژی‬                                                                              ‫ای ‌نکــه بــه تولیدکننــدگان حقیقــی و واقعــی تعلــق بگیــرد‬
‫(راهبــرد یــا رهنمــو) و بســت ‌های از اصلاحــات اقتصــادی بــا‬          ‫معاملات‪ ،‬پر هزینه بودن مقابله‬                               ‫و بــا سوبســید دولــت بــه عنــوان وا ‌مهــای ارزان قیمــت‪،‬‬
‫هــدف کاهــش بده ‌یهــا و کســری بودجــه دولــت و همــراه‬                                                                             ‫بتواننــد بقــای خــود را در چرخــه اقتصــادی حفــظ کننــد‪،‬‬
‫بـا آن‪ ،‬مهـار جـدی رشـد نقدینگـی‪ ،‬تنش‌زدایـی سیاسـی‬                       ‫با ب ‌ینظمی ناشی از عدم انطباق‬                              ‫سـرمای ‌هها بـه بخـش سـاختمانی تعلـق گرفـت‪ .‬هـم اکنـون‬
‫و بــه همــراه آن جــذب ســرمای ‌هگذاری خارجــی و افزایــش‬                                                                            ‫در شــهر ‌کهای صنعتــی رکــود فزاینــد‌های حاکــم اســت و‬
‫اعتمـاد و اطمینـان عمومـی بـه رشـد اقتصـادی کشـور در‬                       ‫اطلاعات مالی قدیمی و جدید و‬                                ‫شـاهد ورشکسـتگی تعـداد قابـل توجهـی از ایـن واحدهـا‬
‫سـایه اصلاحـات در نظـام اداری و بـه ویـژه در نظـام بانکـی‬                                                                             ‫هســتیم کــه از لحــاظ تامیــن مالــی امکانــات مناســبی‬
                                                                        ‫همچنین نظارت و کنترل قیمت‌های‬                                 ‫نداشــتند‪ .‬هما ‌نطــور کــه م ‌یدانیــم بــرای ســرمای ‌هگذاری‬
        ‫کشـور‪ ،‬تهیـه‪ ،‬تدویـن و بـه اجـرا گذاشـته شـود‪.‬‬                                                                                ‫جدیـد نیـاز بـه وا ‌مهـای ارزان قیمـت اسـت و بـرای نوسـازی‬
‫اســتاد اقتصــاد دانشــگاه تهــران افــزود‪ :‬البتــه همــه یــا‬            ‫گرد شده به سمت بالا و امثالهم‬                               ‫بایـد هـر سـاله سـرمای ‌هگذاری لازم در نظـر گرفتـه شـود تـا‬
‫اکثـر مدیـران و دسـت انـدرکاران اقتصـادی کشـور در دولـت‬                                                                               ‫در بـازار رقابـت بتوانـد حرفـی بـرای گفتـن داشـته باشـد‪.‬‬
‫و بانـک مرکـزی بیشـتر از مـن بـه ضـرورت بـه اجـرا گذاشـتن‬               ‫اگر چه دارای اثرات روانی‪ ،‬اجتماعی‬                             ‫نیکـو اقبـال عنـوان کـرد‪ :‬در حقیقـت بیمـاری هلنـدی‬
‫پی ‌شنیازهـا بـه عنـوان پی ‌شفـرض موفقیـت در امـر حـذف‬                                                                                ‫چنــد دهــ ‌های ســرمای ‌هها را بــه ســمت صنعــت ســاختمان‬
‫صفــر از پــول ملــی آگاهــی دارنــد‪ .‬در ای ‌نصــورت م ‌یتــوان‬            ‫و سیاسی در جامعه است ولی‬                                   ‫هدایـت کـرد و در نتیجـه از تولیـد حقیقـی غافـل شـده کـه‬
‫فقـط ایـن تصـور را داشـت کـه هـدف ایـن لایحـه آ ‌ناسـت‬                 ‫اساسا ً نمی توان بهبود شرایط واقعی‬                             ‫منجـر بـه ورشکسـتگی و یاکاهـش ظرفی ‌تهـای تولیـد و در‬
‫کـه در اجـرای حـذف صفـر در طـول دو سـال آینـده نسـبت‬
                                                                          ‫اقتصاد را از آن نتیجه‌گیری نمود‪.‬‬                                                    ‫نهایـت افزایـش بیـکاری شـد‪.‬‬
       ‫بـه انجـام پیـش شـر ‌طهای موفقیـت اقـدام شـود‪.‬‬                                                                                 ‫وی در ادامـه گفـت‪ :‬هـم و غـم و توجـه سـه قـوه کشـور بـه‬
‫نیکـو اقبـال در خاتمـه اظهـار داشـت‪ :‬از آنجـا کـه امـکان‬           ‫بهر‌هگیــری از مشــاوران متخصــص و برجســته و افــراد‬              ‫خصــوص قــوه مجریــه م ‌یبایســت بــه ســمت سال ‌مســازی‬
‫و قابلیـت تحقـق ایـن پیـش فـرض‪ ،‬کمـی مشـکوک بـه نظـر‬                ‫دلســوز در جهــت انجــام درســت امــور اقــدام نماینــد‪.‬‬          ‫نظـام بانکـی حرکـت کنـد‪ .‬زیـرا خلـق پـول نظـام بانکـی در‬
‫می‌رســد لــذا تاکیــد مجــدد م ‌یکنــم «سیاســت برداشــتن‬                                                                            ‫صــورت رهــا شــدن و عــدم نظــارت و مدیریــت درســت بــا‬
‫صفـر از ریـال در ایـران بـدون بـه را‌هانداختـن سیاسـ ‌تهای‬             ‫کاهش صفر از پول ملی؛ امری کاملا ًصوری است‬                      ‫خطـرات جبـران ناپذیـری‪ ،‬در کشـور همچـون تـورم و بیـکاری‬
‫ســاختاری بــرای اســتقرار اقتصــاد بازارمحــور ســودی‬             ‫دکتـر نیکواقبـال در مـورد لایحـه حـذف ‪ 4‬صفـر از پـول‬               ‫همـراه خواهـد بـود‪ .‬در سراسـر دنیـا بـا دو معضـل تـورم و‬
‫نخواهـد داشـت‪ .‬در چارچـوب اقتصـاد بازارمحـور‪ ،‬برچیـدن‬              ‫ملـی کشـور و تجربـه کشـورهای دیگـر و پیامدهـای ناشـی‬               ‫بیــکاری مقابلــه شــده و حداقــل یکــی از ایــن دو معضــل‬
‫امتیازهــای رانتــی‪ ،‬بهبــود فضــای کســ ‌بو‌کار‪ ،‬اســتقلال‬        ‫از حـذف صفـر در پـول رایـج ملـی اظهـار داشـت‪ :‬موضـوع‬               ‫بـزرگ از میـان برداشـته شد‌هاسـت‪ ،‬امـا کشـور مـا همچنـان‬
‫بانــک مرکــزی‪ ،‬اصــاح نظــام بانکــی‪ ،‬کاهــش وزنــه دولــت‬        ‫کاهـش صفـر از پـول ملـی کشـورها دارای سـابق ‌های هفتـاد‬            ‫بـا ایـن مشـکلات عظیـم دسـت‌‌وپنجه نـرم کـرده و موفـق بـه‬
‫در بودجــه‪ ،‬مهــار نقدینگــی و نیــز حــل مشــکل تحریــم‬           ‫ســاله و مــواردی حــدودا ً مشــتمل بــر ‪ ۲۰‬کشــور اســت‪.‬‬          ‫رفـع حداقـل یکـی از معضـات نشـد‌هایم‪ .‬در سـال ‪ 98‬در‬
‫بــا آمریــکا و تنش‌زادیــی‪ ،‬بایــد نخســتین اولوی ‌تهــا « را‬     ‫تجرب ‌‌ههــای ب ‌هدســت آمــده نتایــج متفاوتــی را نشــان‬         ‫حـدود ‪ 6‬درصـد رشـد اقتصـادی منفـی خواهیـم داشـت‪.‬‬
                                                                   ‫م ‌یدهــد‪ .‬کشــورهایی ماننــد آلمــان پــس از جنــگ دوم‬
                                    ‫تشــکیل بدهــد‪.‬‬                ‫جهانــی‪ ،‬هلنــد و حتــی ترکیــه بــا حــذف ‪ ۶‬صفــر در یکــی‬
                                                                   ‫دو دهــه گذشــته بــه نتایــج بســیار مثبتــی دســت یافتــه و‬
                                                                   ‫کشــورهایی ماننــد برزیــل بــا چندیــن بــار حــذف صفــر‪،‬‬
                                                                   ‫زیمبابـوه‪ ،‬زئیـر و ونزوئـا هیـچ گونـه نتایـج مثبتـی بـه دسـت‬

                                                                                                          ‫نیاورده‌انــد‪.‬‬
                                                                   ‫ایـن کارشـناس بـازار پـول ادامـه داد‪ :‬بررسـی علمـی از ایـن‬
                                                                   ‫تجربیـات یـا نتایـج بـه دسـ ‌تآمده نشـان م ‌یدهـد کـه کاهش‬
                                                                   ‫صفـر از پـول ملـی امـری کامـا ًصـوری بـوده و اثرگذار ‌یهـای‬
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16