Page 17 - راهبردهای نوین بانکداری شماره چهار
P. 17

‫‪17‬‬  ‫ماهنامه اختصاصی حوزه اقتصادی ‪ -‬شماره چهارم‬

‫بـر عهـده صراف ‌یهـا قـرار دارد‪ .‬بـا در نظـر گرفتـن ایـن مطلب‬      ‫ایـن روابـط کمـی گسـترش یافـت و در برهـه‌ای دیگـر ماننـد‬       ‫بان ‌کهـا پایـه نظـام مالـی و مالیاتـی کشـور بـوده‪ ،‬زیـرا بـه‬
‫کـه صراف ‌یهـا نیـز بـا حسـا ‌بهای بانکـی معامالت خـود را‬          ‫ریاسـت جمهـوری آقـای روحانـی بـه دلیـل شـدت تحریم‌ها‪،‬‬          ‫دلیـل امانـ ‌تداری و اعتمادسـازی کـه دارنـد‪ ،‬بالاتریـن‬
‫انجـام م ‌یدهنـد‪ ،‬امـا بخـش عمـده خدمـات نقل‌‌وانتقـال‬             ‫ایـن روابـط محدودتـر شد‌هاسـت‪ .‬بـه ایـن ترتیـب بـا شـدت‬        ‫رکوردهـا در دارایـی و وجـوه نـزد بان ‌کهـا هسـتند‪ .‬بان ‌کهـا‪،‬‬
‫پـول و حوالـه ارز بـه خـارج از کشـور و از خـارج بـه داخـل‬          ‫تحری ‌مهـا‪ ،‬بان ‌کهـا در نظـام پولـی بی ‌نالمللیـف منـوزوی‬     ‫معتمدتریـن نهـاد بـرای حسـا ‌بها هسـتند‪ .‬بـرای ردیابـی و‬
‫کشـور از طریـق صراف ‌یهـا انجـام م ‌یشـود‪ .‬ایـن موضـوع‬                                                                            ‫معامالت در نظـام پولـی‪ ،‬پرداخـت مالیا ‌تهـا‪ ،‬حسـابداری‬
‫سـبب شـده در کسـب و کار بانک ها اختلال ایجاد شـود و‬                   ‫■ بانک‌ها نیز مانند نهادهای دیگر‪،‬‬                           ‫و حسابرسـی نیـز نقـش مهمـی ایفـا م ‌یکننـد‪ .‬در نتیجـه‬
‫بان ‌کهـا رونـق لازم را نداشـته باشـند و ضمـن اینکـه وقتـی‬                                                                        ‫بان ‌کهـا دو وظیفـه اساسـی را برعهـده دارنـد‪ .‬نخسـت ثبت‬
‫بان ‌کهـا بـا خـارج از کشـور تعامـل لازم را ندارنـد‪ ،‬پیشـرفت‬             ‫ولی با ویژگی‌های مشخص عمل‬                                ‫رکوردهـای نقـل و انتقـال پـول کـه بـه عنـوان معتمدتریـن‬
‫چشـمگیری نداشـته و بـه لحـاظ نر ‌مافـزاری‪ ،‬سـخت‌افزاری‌‪،‬‬                  ‫می‌کنند‪ .‬در شرایطی که صنایع‬                             ‫نهـاد‪ ،‬حاکمی ‌تهـا و فعـالان اقتصـادی در خصـوص دریافت‬
‫نیـروی متخصـص و مـوارد دیگـر دچـار عق ‌بماندگـی‬                         ‫در وضعیت خوبی ب ‌هسر نم ‌یبرند‪،‬‬                           ‫گزار ‌شهـای بانکـی نقـش بسـیار مهمـی ایفـا م ‌یکنـد‪.‬‬
‫م ‌یشـوند‪ .‬بـا افزایـش تحری ‌مهـا‪ ،‬مکانیز ‌مهـا و ابزارهایـی کـه‬         ‫نمی‌توان ادعا کرد که این شرایط‬                           ‫وظیفـه مه ‌متـر بانـک‪ ،‬واسـط ‌هگری مالـی اسـت کـه نقـش‬
‫مورد نیاز نظام بانکی بود و در حوزه تجارت خارجی بسـیار‬                   ‫از سوی بانک‌ها حاکم شده‌است‪،‬‬
‫موثـر بـود و مالیـه تجـاری نامیـده م ‌یشـود را نیـز از دسـت‬               ‫زیرا بانک‌ها نیز مانند نهادهای‬                                  ‫تجهیـز سـرمایه و تخصیـص آن را ایفـا م ‌یکنـد‪.‬‬
‫داد‌هایـم‪ .‬در حـال حاضـر ‪ LC‬هـم بـه معنـای واقعـی وجـود‬                ‫دیگر تحت تاثیر شرایط اقتصادی و‬                             ‫رادپـور در خصـوص نقـش بان ‌کهـا در رونـق تولیـد‬
‫نـدارد‪ .‬عالوه بـر ریسـک تجـاری‪ ،‬ریسـک غیرتجـاری هـم‬                    ‫سیاسی حاکم‪ ،‬فضای سرمایه‌گذاری‬                              ‫اظهـار داشـت‪ :‬بان ‌کهـا بـه عنـوان یـک واحـد تجـاری و‬
‫بـه کسـ ‌بو‌کار تحمیـل شده‌اسـت و بـا برداشت ‌هشـدن ‪LC‬‬                  ‫و محیط کسب‌و‌کار هر کشوری قرار‬                            ‫یـا یـک شـرکت‪ ،‬صر ‌فنظـر از دولتـی یـا خصوصـی بـودن‪،‬‬
‫‪ ،‬کنتـرل لازم بـرای تکمیـل فرآینـد واردات‪ ،‬انجـام م ‌یشـد و‬           ‫می‌گیرند و متمایز از سایر شرکت‌ها و‬                         ‫ماننـد بقیـه شـرک ‌تها و واحدهـای تجـاری دیگـر‪ ،‬تحـت‬
‫بـه عنـوان اعتبـارات اسـنادی‪ ،‬امنیـت معامالت و مبـادلات‬               ‫واحدهای تجاری نیستند و بانک‌های‬                             ‫تاثیـر فضـای سـرمای ‌هگذاری و محیـط کسـب‌و‌کار حاکـم بـر‬
‫را فراهـم م ‌یکـرد‪ .‬در حـال حاضـر مکانیـزم مشـخصی بـرای‬                   ‫ایرانی نیز از این قضیه مستثنا‬                           ‫کشـور قـرار دارنـد‪ .‬بان ‌کهـا نیـز ماننـد نهادهـای دیگـر‪ ،‬ولـی‬
‫کنتـرل و نظـارت در قبـال واردات وجـود نداشـته و تضمینـی‬                                                                           ‫بـا ویژگ ‌یهـای مشـخص عمـل م ‌یکننـد‪ .‬در شـرایطی کـه‬
‫برای رسـیدن یا نرسـیدن کالا و یا مشـکلات واردات درسـت‬                                 ‫نیستند‪.‬‬                                     ‫صنایـع در وضعیـت خوبـی ب ‌هسـر نم ‌یبرنـد‪ ،‬نم ‌یتـوان ادعـا‬
                                                                                                                                  ‫کـرد کـه ایـن شـرایط از سـوی بان ‌کهـا حاکـم شد‌هاسـت‪،‬‬
                                   ‫کالا وجـود نـدارد‪.‬‬              ‫و ایزولـه م ‌یشـوند و ارتبـاط بـا بان ‌کهـای خـارج از کشـور‪،‬‬   ‫زیـرا بان ‌کهـا نیـز ماننـد نهادهـای دیگـر تحـت تاثیـر شـرایط‬
‫رادپـور در پایـان تاکیـد کـرد‪ ،‬بـا ایزولـه شـدن نظـام بانکی‪،‬‬       ‫کمرنـگ شـده کـه ایـن موضـوع‪ ،‬اثـرات منفـی بسـیار زیـادی‬        ‫اقتصـادی و سیاسـی حاکـم‪ ،‬فضـای سـرمای ‌هگذاری و‬
‫ابزارهــای رایــج در نظــام پولــی بی ‌نالمللــی کــه بــر اســاس‬  ‫در پـ ‌یدارد و بـر درآمـد بان ‌کهـا کـه از محـل کارمـزد اسـت‪،‬‬  ‫محیـط کسـب‌و‌کار هـر کشـوری قـرار م ‌یگیرنـد و متمایـز از‬
‫روابــط بان ‌کهــای داخلــی بــا بان ‌کهــای خارجــی‪ ،‬تعریــف‬      ‫اثرگذار است‪ .‬این کارشناس پول و ارز افزود‪ :‬در حال حاضر‬          ‫سـایر شـرک ‌تها و واحدهـای تجـاری نیسـتند و بان ‌کهـای‬
‫م ‌یشـد‪ ،‬دیگـر موجـود نیسـت‪ .‬یکـی از مه ‌متریـن ابزارهـا‬           ‫بخـش عمـده نقل‌‌وانتقـال پـول در خـارج از شـبکه بانکـی و‬       ‫ایرانـی نیـز از ایـن قضیـه مسـتثنا نیسـتند‪ .‬ب ‌هطـور کلـی در‬
‫در حــوزه تجــارت خارجــی باعــث تســهیل روابــط تجــار بــا‬                                                                      ‫کشـوهایی کـه محیـط کسـ ‌بو‌کار‪ ،‬تسـهیل کنند‌هتـر اسـت‬
‫هـم در جهـان بـدون شـک ‪LC‬اسـت کـه مـا ایـن ابـزار را از‬                                                                           ‫یعنـی تعامالت بـا سـهولت بیشـتری انجـام م ‌یشـود‪ ،‬مثال ً‬
                                                                                                                                  ‫بـا اداره مالیـات به‌راحتـی در تعامـل هسـتند و یـا تسـهیلات‬
                                    ‫دسـت داد‌هایـم‪.‬‬                                                                               ‫را در کمتریـن زمـان‪ ،‬دریافـت م ‌یکننـد یـا بـه عنـوان مثـال‬
                                                                                                                                  ‫اخـذ یـک مجـوز بـا کم‌تریـن موانـع انجـام م ‌یشـود‪ ،‬مسـل ّما ً‬
                                                                                                                                  ‫فضـای سـرمای ‌هگذاری نیـز مطمئ ‌نتـر خواهـد بـود و بـه دور‬
                                                                                                                                  ‫از عـدم اطمینانـی کـه تزریـق م ‌یشـود‪ ،‬افـراد م ‌یتواننـد در‬
                                                                                                                                  ‫محیطـی امـن اقـدام بـه سـرمایه‪-‬گذاری کننـد و در ایـن‬
                                                                                                                                  ‫محیـط‪ ،‬بنگا‌ههـای سـالم‌تر و بان ‌کهـای سـالم‌تری مشـاهده‬

                                                                                                                                                                            ‫می‌شـود‪.‬‬
                                                                                                                                  ‫ایـن کارشـناس بانکـی در مـورد تقسـی ‌مبندی بان ‌کهـا‬
                                                                                                                                  ‫گفـت‪ :‬بان ‌کهـا طیـق تعریـف و تقسـی ‌مبندی سـنتی بـه‬
                                                                                                                                  ‫عنـوان یـک نهـاد ویـژه اقتصـادی هسـتند کـه بـه طـور خاص‬
                                                                                                                                  ‫در بـازار پـول فعالیـت م ‌یکننـد‪ ،‬سـاختار سـرمای ‌های ویـژه و‬
                                                                                                                                  ‫وظایـف ویـژه ای دارنـد‪ .‬بـه عنـوان مثـال بخـش عمـده‌ای از‬
                                                                                                                                  ‫دارایی بان ‌کها از محل بدهی و عمدتا ًاز محل سـپرد‌ههای‬
                                                                                                                                  ‫عمـوم مـردم جـذب شد‌هاسـت‪ ،‬تامیـن مالـی مـی شـوند‪ .‬در‬
                                                                                                                                  ‫تمـام دنیـا قوانینـی بـرای کنتـرل و نظـارت بـر فعالی ‌تهـای‬
                                                                                                                                  ‫بان ‌کها از طرف بانک مرکزی وضع م ‌یشـود ولی در کشـور‬
                                                                                                                                  ‫مـا نم ‌یتـوان بانـک را از مابقـی شـرک ‌تها متمایـز دانسـت و‬
                                                                                                                                  ‫ایـن مقولـه در یـک مصاحبـه نم ‌یگنجـد و نیـاز بـه بررسـی و‬

                                                                                                                                                          ‫تجزیـه و تحلیـل بنیـادی دارد‪.‬‬
                                                                                                                                  ‫رادپـور در مـورد شـرایط بان ‌کهـا در حـال حاضـر و بـا‬
                                                                                                                                  ‫توجـه بـه تحری ‌مهـای حاکـم تصریـح کـرد‪ :‬شـرایط بان ‌کهـا‬
                                                                                                                                  ‫در ایـن دوره و تقریبـا پـس از پیـروزی انقالب اسالمی‪ ،‬بـه‬
                                                                                                                                  ‫صـورت بی ‌نالمللـی درنیامـده‪ ،‬و بـه نسـبت روابـط و اقتصـاد‬
                                                                                                                                  ‫بسـته‌ای را شـاهد بودیـم بـه ایـن معنـی کـه روابـط بـا سـایر‬
                                                                                                                                  ‫بان ‌کهـا در نظـام پولـی بی ‌نالمللـی جـدی نبـوده اسـت‪ .‬در‬
                                                                                                                                  ‫دور‌ههـای خاصـی ماننـد دوره ریاسـت جمهـوری خاتمـی‬
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22