به گزارش راهبرد بانک، این راهنما طراحی شده است تا به شما همه چیزهایی را که باید درباره این پروژه بدانید آموزش دهد و شما را برای ورود به تجربه معاملاتی کاربرپسندترین بازار آماده کند.
استکس (Stacks) چیست؟ استکس یک پروژه ارز دیجیتال است که به دنبال باز کردن پتانسیل کامل بلاک‌چین بیت‌کوین با آوردن قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) به بیت‌کوین است. این پروژه که در ابتدا با نام بلاک‌استک شناخته می‌شد، در سال ۲۰۲۰ به استکس تغییر نام داد و به عنوان یک راه‌حل لایه-۱ طراحی شده است که از بیت‌کوین به عنوان لایه پایه استفاده می‌کند. این پلتفرم با توکن استکس (STX) تأمین می‌شود که اجرای قراردادهای هوشمند، پردازش تراکنش‌ها و ثبت دارایی‌های دیجیتال جدید را انجام می‌دهد.
فلسفه پشت استکس از احساسی ناشی می‌شود که برخی معتقدند اینترنت به عنوان یک وسیله مبادله غیرمتمرکز به پتانسیل کامل خود نرسیده و بازیگران بزرگ مانند گوگل و فیسبوک قدرت زیادی بر روی کاربران عادی دارند. این بخش به این معنی است که:
گوگل در ابتدا یک شعار غیررسمی داشت که می‌گفت «بد نباشید»، به این معنا که آنها می‌خواستند نشان دهند که رفتار خوبی دارند و به کاربران آسیب نمی‌زنند. اما در سال ۲۰۱۸، آنها این شعار را کنار گذاشتند.
ایده استکس این است که فضای آنلاین را به گونه‌ای طراحی کند که شرکت‌ها نتوانند رفتار بدی داشته باشند یا به کاربران آسیب بزنند. به عبارت دیگر، هدف این است که شرکت‌ها تحت کنترل و شفافیت بیشتری قرار بگیرند تا کاربران احساس امنیت بیشتری داشته باشند. توسعه‌دهندگان استکس حتی این مفهوم را به قدری مهم دانسته‌اند که آن را بر روی یک بیلبورد در مقابل دفتر مرکزی گوگل در کالیفرنیا نصب کردند تا توجه به این موضوع را جلب کنند.
از آنجا که استکس یک اکوسیستم لایه-۱ است که به بیت کوین متصل است، قراردادهای هوشمندی که به بیت کوین می‌آورد، هیچ یک از ویژگی‌های بیت‌کوین از جمله چیزهایی که آن را بسیار محبوب می‌کند، امنیت و ثبات آن را تغییر نمی‌دهد.
برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) استکس باز و ماژولار هستند تا توسعه‌دهندگان بتوانند بر روی برنامه‌های یکدیگر بسازند و ویژگی‌هایی تولید کنند که در غیر این صورت ممکن نبود. علاوه بر این، از آنجا که استکس از بیت‌کوین به عنوان لایه پایه خود استفاده می‌کند، هر چیزی که در اکوسیستم استکس اتفاق بیفتد، توسط امن‌ترین بلاک‌چین موجود پشتیبانی می‌شود.
استکس چگونه کار می‌کند؟ نحوه کار استکس بر تعامل دو طرف متمرکز است: ماینرها و استکرها (نه استیکرها!). این تعامل توسط یک مکانیزم توافق منحصر به فرد به نام «Proof of Transfer» تنظیم می‌شود.
ممکن است این موضوع کمی تعجب‌آور باشد، اما در بلاک‌چین استکس، ماینرها در واقع هیچ چیزی را ماین نمی‌کنند. در عوض، آنها بیت کوین (BTC) که قبلاً از بلاک‌چین بیت کوین استخراج شده است را مبادله می‌کنند و آن را برای کسب شانس به دست آوردن توکن‌های STX اختصاص می‌دهند. نحوه کار این نوع ماینینگ تحت قوانین خاص خود مدیریت می‌شود، بنابراین بهتر است بخش مربوط به ماینینگ استکس را بررسی کنید.
چیزی که باید در اینجا بدانید این است که هر بلاک استخراج شده در بلاک‌چین استکس اطلاعات هویتی کاربران و داده‌های متادیتای تراکنش را ذخیره می‌کند و از این اطلاعات برای تعامل با تمام برنامه‌ها در اکوسیستم استکس استفاده می‌کند. از آنجایی که استکس به بیت‌کوین متصل است، هر تغییری که در هویت‌های استکس یا موجودی کیف پول‌های ارز دیجیتال ایجاد شود، می‌تواند با استفاده از بلاک‌چین بیت‌کوین تأیید شود. این موضوع همچنین شامل قراردادهای هوشمند استکس می‌شود که به زبان برنامه‌نویسی ویژه‌ای که توسط الگورند برای استکس توسعه و آزمایش شده، نوشته می‌شوند.
تمام داده‌های باقی‌مانده که در بلاک‌چین استکس ذخیره نمی‌شوند، با استفاده از یک سیستم ذخیره‌سازی سفارشی به نام «گایا» ذخیره می‌شوند. این راه‌حل ذخیره‌سازی نوآورانه به ارائه‌دهندگان ذخیره‌سازی ابری مانند آژور و دراپ باکس وابسته است، اما همچنین به کاربران این امکان را می‌دهد که از ذخیره‌سازی ابری اجتناب کنند و به جای آن از راه‌حل ذخیره‌سازی سرد خود استفاده کنند به شرطی که قدرت محاسباتی لازم را داشته باشند.
توکن استکس، STX، توکن بومی اکوسیستم استکس است و تمام این فرآیندها را با استفاده از آن برای ثبت دارایی‌های دیجیتال در بلاک‌چین استکس از جمله هویت‌های کاربری و قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند.
بنیان‌گذاران استکس چه کسانی هستند؟ استکس در سال ۲۰۱۳ توسط فارغ‌التحصیلان دانشگاه پرینستون، مونیب علی و رایان شیا، تأسیس شد. علی بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی در رشته مهندسی مکانیک و علوم کامپیوتر کار بر روی استکس را آغاز کرد و هنوز هم به عنوان مدیرعامل شرکت Hiro PBC با این پلتفرم کار می‌کند. بنیان‌گذار دیگر پلتفرم، رایان شیا، از سال ۲۰۱۳ به عنوان مدیرعامل مشترک خدمت کرد، اما در سال ۲۰۱۸ برای دنبال کردن استارتاپ مخفی خود که ادعا می‌کند به بزرگ‌ترین مشکلات بشریت در قرن ۲۱ می‌پردازد، از این سمت کناره‌گیری کرد.
استکس به عنوان پاسخی به این واقعیت که اینترنت به طور فزاینده‌ای در دست بازیگران بزرگ متمرکز شده است، به جای اینکه یک سیستم باز و انتها به انتها باشد که در اختیار کاربرانش باشد، طراحی شده است. مونیب دیدگاه خود را برای نسل بعدی اینترنت در یک سخنرانی TEDx در سال ۲۰۱۶ مطرح کرد و معماری طراحی جدیدی برای اینترنت مبتنی بر اعتماد را در پایان‌نامه دکتری خود در پرینستون تشریح کرد.
چه چیزی استکس را منحصر به فرد می‌کند؟ به طور ساده، در استکس، نوآوری‌های زیادی وجود دارد. از نحوه توسعه آن شروع کنیم. بر خلاف اکثر پروژه‌های ارز دیجیتال، استکس به مدت هشت سال در حال توسعه بود قبل از اینکه به بازار عرضه شود. بخش عمده‌ای از این زمان شامل یک فرآیند بررسی همتا (peer-review) قوی بود که در آن تیم استکس مفهوم خود را به نقد گذاشتند و دانشگاهیان پرینستون و استنفورد هر گونه ضعف احتمالی را استخراج کردند.
استکس به عملکردهایی که بیت‌کوین را کارآمد می‌کند، توجه دارد و به دنبال گسترش قابلیت‌های آن فراتر از آنچه ممکن بود، است، اما بدون نیاز به هارد فورک یا تغییر در بلاک‌چین اصلی.
برای دستیابی به این هدف، از مکانیزم توافق نوآورانه خود (Proof of Transfer) برای اتصال مستقیم به بلاک‌چین بیت‌کوین استفاده می‌کند. به عنوان بخشی از این فرآیند، یک زبان برنامه‌نویسی جدید برای قراردادهای هوشمند به نام “Clarity” معرفی می‌کند که طراحی شده تا با یک نحو آسان برای استفاده، قابل دسترسی باشد و در عین حال امنیت بالایی را حفظ کند.
به دلیل معماری سبک استکس، نیاز به استفاده از یک راه‌حل ذخیره‌سازی داده جداگانه دارد که این کار را با برون‌سپاری این خدمات به ارائه‌دهندگان ذخیره‌سازی ابری تجاری از طریق سیستم ذخیره‌سازی خود، یعنی “گایا”، انجام می‌دهد. چیزی که گایا را از رویکردهای مشابه متمایز می‌کند این است که به افرادی که به ذخیره‌سازی ابری اعتماد ندارند، این امکان را می‌دهد که داده‌های خود را خودشان ذخیره کنند.
استکس همچنین با یک سرویس نام‌گذاری یکپارچه، به نام “Blockstack Naming Service” طراحی شده است. این سرویس به کاربران این امکان را می‌دهد که نام‌هایی برای دارایی‌هایی که قابل خواندن توسط انسان هستند، تعیین کنند.
در نهایت، به نظر می‌رسد که تمام این نوآوری‌ها برای یک بلاک‌چین کافی نیست، استکس حمایت دولت ایالات متحده را نیز دریافت کرده است. این حمایت به شکل میلیون‌ها دلار تأمین مالی برای توسعه آن و شاید مهم‌تر از آن، پشتیبانی SEC برای عرضه اولیه سکه (ICO) آن بوده است که استکس را به اولین توکن بلاک‌چین تبدیل کرده که به این موفقیت دست یافته است.