همه چیز درباره سامانه ساتنا

هزینه، زمان و سقف انتقال وجه سامانه تسویه ناخالص آنی چقدر است؟

به گزارش راهبرد بانک، سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا) در آذر ۱۳۸۵ توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران راه‌اندازی شد. هدف اصلی این سامانه، تسهیل و تسریع انتقالات بین‌بانکی الکترونیک بود. هدف اولیه ساتنا جایگزینی برای چک‌های رمزدار بین‌بانکی و اسکناس‌های فیزیکی بود و امکان انتقال وجه به صورت آنی و الکترونیکی را فراهم کرد.

سامانه ساتنا مشابه سیستم‌های تسویه ناخالص آنی (RTGS) در سایر کشورها مانند Fedwire در ایالات متحده و TARGET2 در اتحادیه اروپا است. این سیستم‌ها نیز برای انتقالات بزرگ و فوری بین‌بانکی طراحی شده‌اند و ویژگی‌های مشابهی مانند تسویه آنی و نهایی دارند.

این سامانه با توجه به مجموعه راه‌های ارتباطی به وجود آمده‌اش میان تمامی بانک‌های فعال در سراسر کشور با بانک مرکزی، وظیفه انتقال آنلاین و حضوری پول بین بانک‌ها را به عهده دارد. تسویه تمامی مبادلات بین بانکی همان طور که از نام این سامانه پیداست در لحظه انجام می‌شود. در ادامه به ویژگی و شرایط خاص این نوع از انتقال وجه در سیستم بانکی خواهیم پرداخت.

مزایای استفاده از ساتنا یا سامانه تسویه ناخالص آنی

شاید مهمترین مزیت استفاده از ساتنا را باید بالا رفتن حداکثری ضریب امنیت در انواع نقل و انتقال‌ها بدانیم، به‌خصوص وقتی مبلغ مورد نظر بالا بوده یا گیرنده آن دور باشد. اما بقیه مزیت‌های ساتنا غیر از امنیت، این‌هاست؛

  1. اگر سرعت در انتقال وجه اهمیت دارد، ساتنا بهترین گزینه است چون حداکثر در نیم‌ساعت پول منتقل می‌شود.
  2. هیچ نیازی به چک و حمل و نقل آن نخواهد داشت به طبع نیاز مراجعه به بانک گیرنده وجه را هم از بین خواهد برد.
  3. خطر مفقود شدن یا سرقت وجود ندارد و ریسک انتقال وجوه بین بانکی به‌خصوص در مبالغ کلان را از بین می‌برد.

ساعت کار سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا)

انتقال وجه ساتنا در ساعات کاری بانک‌ها انجام می‌شود. در روزهای تعطیل رسمی، انتقالات ساتنا (سامانه تسویه ناخالص آتی) انجام نمی‌شود.

روزهای کاری – عادی ۸ صبح الی ۱۴:۳۰
پنجشنبه ۸ صبح الی ۱۲:۳۰
جمعه و روزهای تعطیل تقویمی امکانپذیر نمی باشد.
  • انتقال وجه در سامانه ساتنا معمولاً در کمتر از ۳۰ دقیقه انجام می‌شود، اما ممکن است بسته به حجم تراکنش‌ها و شرایط فنی بانک، کمی بیشتر زمان ببرد. پس از هر درخواست برای انجام عملیات ساتنا یک بازه زمانی نیم تا یک ساعته را برای انتقال پولتان در نظر بگیرید.
  • امکان بازه زمانی ساعات انتقال وجه ساتنا و همین‌طور صدور حواله با بخشنامه‌های بانک مرکزی تغییر می‌کند (مثلا در روزهای پایانی سال یا روزهای تعطیلی بابت پاندمی یا آلودگی هوا و…). پس -به هر تقدیر- حواستان جمع باشد که روی این سامانه به عنوان واریز دقیق پول حساب نکنید و ساعتی را برای انتقال وجه در نظر نگیرید و قول ندهید.

سقف انتقال وجه ساتنا

۱-    به صورت حضوری چنانچه جهت انتقال وجه ساتنا بخواهید به یکی از شعب بانکتان مراجعه کنید، سقف انتقال وجه نامحدود است. البته این نکته را در نظر بگیرید که برای انجام انتقال وجه بیشتر از ۴۰۰  میلیون تومان بایستی مدارک مثبته مانند: مبایعه نامه خرید ملک یا خودرو، فاکتور خرید و … به بانک ارائه نمایید. این قانون برای مبارزه با پولشویی در سیستم بانکی ایران است.
۲-    به صورت غیرحضوری در حال حاضر حداقل مبلغ درخواست انتقال وجه ساتنا به صورت غیر حضوری ۱۰۰ میلیون تومان و سقف آن   ۲۰۰ میلیون تومان است. قاعدتا این سقف ها به صورت پیش فرض توسط بانک مرکزی اعلام شده است و در صورت گردش بالا و تجاری بودن یا نبودن سپرده امکان افزایش آن توسط بانکهای کشور مقدور است.

✔ در حال حاضر از کلیه ابزار های بانکداری الکترونیک مانند:اینترنت بانک، همراه بانک و تلفنبانک امکان درخواست این نوع انتقال مقدور است.

  • امکان انتقال وجه‌های مبتنی بر سپرده مانند: انتقال وجه ساتنا، پایا و عادی از طریق برنامک‌های psp‌های مجاز با پرداخت یار‌ها مقدور نیست.

مراحل استفاده حضوری از سامانه ساتنا

  •  مراجعه به شعبه بانک:

به یکی از شعب بانک خود مراجعه کنید و درخواست انتقال وجه ساتنا را بدهید.

  • تکمیل فرم ساتنا:

فرم دستور پرداخت الکترونیکی بین‌بانکی (ساتنا) را از کارمند بانک دریافت کنید.

اطلاعات مورد نیاز شامل شماره شبا حساب مقصد، مبلغ انتقال، و سایر جزئیات را در فرم وارد کنید.

  • ارائه مدارک هویتی:

مدارک هویتی خود مانند کارت ملی و دفترچه حساب را به کارمند بانک ارائه دهید.

در صورت نیاز به انتقال مبالغ بالا، ممکن است اسناد و مدارک مربوط به معامله نیز درخواست شود. (بالای ۴۰۰میلیون تومان)

  • پرداخت کارمزد:

مبلغ کارمزد را در حساب خود پیش بینی کنید. معمولا به صورت خودکار از حساب شما توسط کارمند بانک برداشت می‌شود.

  • دریافت رسید:

پس از انجام انتقال، نسخه دوم فرم را به عنوان رسید نزد خود نگه دارید.

شماره پیگیری تراکنش را در رسید یادداشت کنید تا در صورت نیاز به پیگیری، از آن استفاده کنید.

کارمزد یا هزینه انتقال وجه در ساتنا

کارمزد ساتنا یا تسویه ناخالص آنی بر اساس آخرین بخشنامه کارمزدها توسط بانک مرکزی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ به صورت زیر است:

۰.۰۲ درصد مبلغ تراکنش تا سقف  ۳۵۰,۰۰۰ ریال

به عنوان مثال قصد انتقال وجه ۱۳۰ میلیون تومانی را به صورت ساتنا داریم، مبلغ کارمزد آن:

۲۶.۰۰۰=۰/۰۲*۱۳۰.۰۰۰.۰۰۰

پس کارمزدی که بایستی پرداخت کنید ۲۶۰۰۰ تومان است. در نظر داشته باشید با افزایش مبلغ انتقال وجه، حداکثر مبلغ کارمزد پرداختی شما ۳۵ هزارتومان تومان خواهد بود.

  • نکته مهم که بایستی توجه کنید این است که انتقال وجه ساتنا به صورت حضوری و غیرحضوری کارمزد یکسان دارد و با نحوه محاسبه کارمزد انتقال وجه پایا متفاوت است.

نحوه پیگیری حواله ساتنا

اولین موضوع مهمی که برای پیگیری تراکنش‌های ساتنا بایستی در نظر بگیریم، در اختیار داشتن شماره پیگیری حواله ساتنا است. همیشه رسید تراکنش‌های خود را نگهداری کنید تا در صورت نیاز به پیگیری، شماره پیگیری را در دسترس داشته باشید. راه دستیابی به شماره پیگیری حواله ساتنا را به صورت زیر برای شما گرد هم آورده‌ایم:

دریافت رسید تراکنش پس از انجام تراکنش پس از پایان انجام تراکتش ساتنا از طریق بانکداری الکترونیک، یک رسید که شامل شماره پیگیری یا شماره ارجاع تراکنش ( یک کد ۱۶ رقمی) است به شما نمایش داده می شود.
پیامک تأیید تراکنش از سوی بانک برخی از بانک‌ها پس از انجام تراکنش، یک پیامک تأیید به شماره تلفن همراه ثبت‌شده در سیستم ارسال می‌کنند. این پیامک شامل شماره پیگیری تراکنش است.
دستیابی از طریق تاریخچه یا منوی گزارش انتقال وجه ساتنا با ورود به سامانه اینترنت بانک یا برنامک موبایل بانک خود، می‌توانید به بخش تاریخچه تراکنش‌ها یا منو گزارش انتقال وجه ساتنا مراجعه کنید. در این بخش، جزئیات تراکنش‌های انجام‌شده از جمله شماره پیگیری قابل مشاهده است.
تماس با پشتیبانی یا مرکز پایا/ساتنا بانکتان در صورت عدم دریافت شماره پیگیری از روش‌های فوق، می‌توانید با پشتیبانی بانک یا مرکز پایا /ساتنا تماس بگیرید و با ارائه اطلاعات تراکنش (مانند تاریخ و مبلغ)، شماره پیگیری را دریافت کنید.
مراجعه حضوری به بانک اگر به هر دلیلی نتوانستید شماره پیگیری را از روش‌های فوق دریافت کنید، می‌توانید به شعبه بانکی که تراکنش را از آن انجام داده‌اید مراجعه کنید و با ارائه مدارک هویتی و اطلاعات تراکنش، شماره پیگیری را دریافت کنید.

 

علل عدم امکان انتقال پول از طریق وجه ساتنا

  • حساب مقصد مسدود کلی یا مسدود واریز باشد.
  • حساب مقصد بسته شده باشد.
  • از داشتن کد سیاح حساب خود و حساب مقصد اطمینان داشته باشید.
  • در صورت داشتن تعدد حساب معمولا پایا توسط بانک مرکزی عودت می‌خورد.
  • چنانچه دارنده حساب مقصد فوت شده باشد.
  • در استعلام کد شهاب و نهاب مشکلی باشد.
  • حساب مقصد از اتباع باشد.

تفاوت ساتنا با پایا

همانطور که می‌دانید هردوی این سیستم‌ها سامانه‌هایی برای انتقال وجوه بین بانک‌های مختلف است. هر دوی آن‌ها هم مطمئن‌اند و هم از بالاترین سرعت ممکن برخوردارند. اما هرکدام شرایط و قوانین خاص خود را دارند؛

  • زمان‌بندی انتقال وجه: ساتنا عملیات انتقال را نهایتا طی نیم‌ساعت به انجام می‌رساند ولی این در حالی است که سیستم پایا همین عملیات را در ساعت‌های ثابتی به انجام می‌رساند و انتقال وجه آنی نیست.
  • سقف مبلغ قابل انتقال: طی بخشنامه‌ای که بانک مرکزی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ به شبکه بانکی داده، محدودیتی برای سامانه ساتنا به وجود آمده و امکان انتقال از حداقل مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان به بالا به صورت غیرحضوری قابل انجام است.
  • شیوه واریز وجه: در سیستم ساتنا تسویه حساب و واریز به حساب مشتری به صورت تک تک و در زمان درخواست به بانک مرکزی و بانک مقصد ارسال می‌شود؛ هم اکنون بین ۲ ثانیه تا ۲۰ دقیقه در بانک‌های مختلف متفاوت است. اما در پایا ارسال به بانک در ساعت‌های مشخصی و به صورت دسته‌ای از بانک مبدا به بانک مقصد صورت می‌گیرد.

تفاوت ساتنا با سامانه پل چیست؟

همانطور که می‌دانید بانک مرکزی سامانه پل را برای جابه‌جایی راحت‌تر پول راه‌اندازی کرده. اما سوال اینجاست که چه مزیت یا تفاوتی با شیوه‌های قبلی انتقال وجه دارد؟

  • استفاده از شماره حساب به‌جای شماره شبا: سامانه پل از شماره حساب برای جابه‌جایی و انتقال پول استفاده می‌کند. بانک‌هایی به این سامانه پیوسته‌اند که شماره حساب‌های استانداردی داشته باشند. پس برای جابه‌جایی شماره حساب دقیق طرف مقابل نیاز دارید.
  • انتقال پول با کارمزد کمتر: سامانه ساتنا هم مانند سامانه پل، پول را آنی منتقل می‌کند ولی کارمزد پل کمتر و به‌صرفه‌تر است. اما نکته در سقف جابه‌جایی است. در ساتنا از ۱۰۰میلیون به بالا به طور آنی منتقل می‌شود، ولی در سامانه پل حداقلی وجود ندارد و تا سقف ۵۰ میلیون تومان به صورت غیرحضوری قابل انجام است.
  • انتقال در ساعت کاری: تفاوت دیگر این دو سامانه بانک مرکزی در ساعت انتقال است. ساتنا همه دستورهای حواله پول را در ساعت اداری و حداکثر در نیم‌ساعت انجام می‌دهد ولی سامانه پل (به ادعای مسئولان سامانه) در تمام ساعات شبانه‌روز انجام می‌شود.

نکته: در یک نگاه کلی، سامانه پل و ساتنا مکمل هم هستند. اگرچه محدودیت ساعت کاری وجود دارد ولی در انتقال سریع پول، چرخه را کامل می‌کنند. اگرچه یکی به شماره شبا نیاز دارید و دیگری به شماره حساب. اگر می‌خواهید اطلاعات کامل‌تری درباره این سامانه تازه بانک مرکزی به دست آورید، این لینک را بخوانید.

جدول مقایسه انتقال وجه در سیستم بانکی و مقایسه با انتقال وجه ساتنا

روش انتقال وجه حداقل مبلغ حداکثر مبلغ زمان انتقال کارمزد افزایش سقف غیرحضوری توضیحات
ساتنا ۱۰۰ میلیون تومان ۲۰۰ ملیون تومان تقریبا ۳۰ الی ۶۰ دقیقه ۰.۰۲ درصد مبلغ تراکنش تا سقف  ۳۵۰,۰۰۰ ریال مناسب انتقال مبالغ بالا و دفعات کم
پایا ۱ ریال ۲۰۰ میلیون تومان در سیکل های مشخص (۴ مرحله) (کف  ۳,۰۰۰ ریال و سقف ۷۵,۰۰۰ ریال) ۰.۰۱ مبلغ  مناسب انتقال مبالغ پایین تر و دفعات بالا
پل (انتقال وجه لحظه ای) ۱ ریال ۵۰ میلیون تومان آنی از ۰.۰۲ % تراکنش، حداقل ۵۰۰ تومان × مناسب برای انتقال سریع و بین بانکی با امنیت بالا
کارت به کارت ۱ ریال ۱۰ میلیون تومان آنی ۹.۰۰۰ ریال تا یک میلیون تومان، مازاد بر یک میلیون تومان  ۳.۲۰۰ریال × منایب برای انتقال مبالغ پایین و سریع
انتقال وجه عادی (حساب به حساب) ۱ ریال بدون محدودیت آنی ۳۶۰ ریال مناسب برای انتقال های داخلی بانک با مبالغ بالا

امکان انتقال وجه ساتنا برای بیش از یک شخص

در بانکداری غیرحضوری برخی بانک‌ها به انواع دیگری از انتقال وجه به عنوان انفرادی، گروهی یا فایلی مواجه شده‌اید. این امکان برای انتقال از نوع ساتنا به صورت گروهی و فایلی مقدور است.

تکی – انفرادی ·         به یک شباء در مقصد انتقال انجام می شود .

·         در انواع انتقال وجه پایا / ساتنا / عادی / لحظه ای / شتابی کاربرد دارد .

·         بانکداری مدرن کلیه بانکها این امکان را در اختیار شما قرار می دهند.

 

گروهی ·         به چندین شماره حساب یا شبا مقصد انتقال انجام می شود .

·         انواع انتقال وجه پایا/ساتنا/عادی کاربرد دارد .

·         برخی از بانکها این امکان را در بانکداری غیرحضوری خود در اختیار شما قرار می دهند.

·         بسته به بانک شما دارای محدودیت است ولی معمولا تا ۵۰ شبا را قبول می کند .

·         در صورت ورود اشتباه یک شماره حساب یا شبا بایستی ورودی های خود را کنترل نمایید .

 

فایلی ·         به تعداد نامحدود شماره حساب و شبا انتقال وجه انجام می پذیرد .

·         انتقال به صورت بارگزاری فایل اکسل صورت می پذیرد .

·         در انواع انتقال پایا/ ساتنا کاربرد دارد .

·         برخی از بانکها این امکان را در بانکداری غیرحضوری خود در اختیار شما قرار می دهند.