اقتصاد مقاومتی با مقاوم سازی راهبردی ساختارها و نهادهای جامعه و توانمندسازی مسئولین و مردم میسر میشود.
راهبرد بانک – خصیصه تغییرناپذیر انقلاباسلامی، مبارزه با استکبارجهانی و بسترسازی ظهور حضرت مهدی موعود (عج) است و پیامد چنین مبارزهای، تلاش همه جانبه شیطان بزرگ و نظام سلطه وصهیونیسم در دشمنی و مقابله با اهداف وآرمانهای جمهوریاسلامی درعرصهها وگونههای مختلف است. جبهه دشمن در چهل سال گذشته علاوه بر جنگ تحمیلی هشت ساله و دیگرنقشههای ضد اسلامی، ضد ایرانی، با ناکامی تهدیدهای مستمر نظامی خود، دامنه کینه ورزیها را به عرصههای دیگر و ازجمله اقتصاد کشور نیز کشانده است که تحریم و جنگ اقتصادی فراگیر، تبلور آن به شمار میرود و در نقطه مقابل، انقلاب اسلامی برای مقابله با توطئه جدید آنان، الگوی نبرد اقتصادی و اقتصادمقاومتی را برای تداوم خط استکبارستیزی خود برگزیده است. از آنجا که اقتصاد ایران بانک محورو نقش آنها در موفقیت اقتصادمقاومتی تعیین کننده است، برآن شده ایم تا در گفتگویی با دکترابراهیمی مدیرعامل بانک ارزشی و مقاوم انصار که همواره مورد تحریم و فشارهای مضاعف جهان استکباری بوده است، با تجربیات و دستاوردهای این مقابله بیشتر آشنا شویم. محورهای اساسی اقتصاد مقاومتی چیست؟ اقتصادمقاومتی مفهومی مبتنی بر مقاوم سازی و بهبود ساختارها و نهادهای جامعه است که با باورقلبی، وجدان جمعی، سابقه همکاری، اعتماد و علائق اجتماعی ریشه دار و توانمندسازی و تقویت وجدان جمعی مردم و مسئولین متکی به مدیریت راهبردی، میسر میشود. رشد روحیات تولیدگری، خلاقیت ونوآوری، فشار رقابتی و اجبارهای جامعه نیز شرایط را برای موفقیت اقتصاد مقاومتی فراهم میکنند. یک ویژگی الزامی این اقتصاد تثبیت روندهای کاهش وابستگی به اقتصادهای دیگر به ویژه کشورهای ناهمسو است. البته وابستگی با همبستگی تفاوت دارد و اقتصادها در دنیای امروز با یکدیگر همبستگی دارند. در اقتصادمقاومتی تاکید بر مزیتهای تولید داخلی و رقابتی مبتنی بر استانداردهای جهانی است. یکی از محورهای استراتژیک و منحصر به فرد در اقتصادمقاومتی حمایت ازتولید ملی است که عملکرد درخشان و پیشتازی بانک انصار، آن را از دیگر بانکها متمایز میکند. اجرای طرح حاتم (حمایت ازتولیدملی)، نمادی ملی برای عمل به تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری در عرصه اقتصاد کشور است. معظم له محور حمایت از تولید ملی با کار و سرمایه ایرانی را مطرح فرموده اند که وظایفی را برای دست اندرکاران اقتصاد کشور به همراه دارد که تشویق حضور مردم در اقتصاد، ترغیب مصرف کننده ایرانی به خرید کالای ایرانی با حفظ کیفیت جهانی و رقابتی، تأمین و تجهیز مالی بانکها و حضور همه نهادهای فرهنگی برای فرهنگ سازی این تحول عظیم و ملی که شرایط به صورت واقعی ومستمر برای تحقق مبانی فراهم شود، ازجمله آنها محسوب میشود. مدیریت منابع ارزی و رسیدگی وتمرکز به اقتصاد دانش بنیان از دیگر محورهای اساسی نیل به اقتصادمقاومتی است. مهمترین الزام برای تحقق اقتصادمقاومتی چیست؟ تجربه نشان داده است که هیچ اقتصاد دولتیای بدون اصالتدادن به رقابتهای داخلی و مردمی و پذیرش قاعدههای بازی رقابتی موفق به تحکیم مبانی اقتصادمقاومتی نمیشود. محدودسازی حوزههای اقتصاد دولتی و آزادسازی اقتصاد به شکلی سیستمی، حرفهای، غیررانتی و زیرساختی از پیامدهای مهم اصل ۴۴ قانون اساسی است. اقتصاد مقاومتی نیازمند برنامهریزی استراتژیک، مردمیکردن اقتصاد، درون زایی و برونگرایی از طریق تشویق فعالان بخش خصوصی و رفع موانع و مشکلات پیش روی توسعه وپیشرفت کشور است. بخش خصوصی موتور محرک رشد اقتصادی و صنعتی کشور است و دستمایه اصلی این بخش، سرمایههای انسانی است که درصورت اعمال مدیریت کار آمد، میتواند اهداف اقتصادی کشور را محقق سازد. استفاده از تمامی ظرفیتهای معطل مانده مردمی و دولتی وفعال کردن واحدهای کوچک ومتوسط اقتصادی وتلاش مجدانه برای قطع وابستگی به نفت از دیگر الزامات کلیدی تحقق اقتصادمقاومتی است. چرا سرمایههای انسانی مهمترین دستمایه اقتصادمقاومتی به شمارمیآیند؟ با مطالعهای مختصر در دستاوردهای پژوهشی و تجربی کشورهای جهان به خوبی میتوان دریافت که سرمایه و منابع انسانی مهمترین و پایهایترین عنصر پیشرفت و توسعه جامعه در همه عرصهها و به ویژه، اقتصادی هستند. مورخان زیادی وجود دارند که تاریخ توسعه و تحول عصرکنونی را بامحوریت نخبگان، کارآفرینان و صاحبان کسب و کارهای نوین نوشته اند و نقش برجسته آنان را در بهره وری، کارآمدی، خلاقیت ونوآوری و تولید علم و فناوری تشریح کرده اند. هوش، خلاقیت ونوآوری، کارآفرینی و نبوغ نسلهای دهههای هزاره دوم و ادامه آن در هزاره سوم، هم اکنون جهان را به شکلی شگفتآور دگرگون کرده اند. باکمی دقت به واقعیات موجود، به خوبی میتوان دریافت که دشمنان جمهوری اسلامی درحال حاضر بر دو محور به شدت تأکید وتمرکز دارند، اول تحریم فناوریهای نوین و دوم ناامید کردن نخبگان، کارآفرینان و نوآوران و فراری دادن آنها به خارج از کشور. بنابراین، میدان دادن به نخبگان در عرصه صنعت، تجارت، کشاورزی، فناوری و مقولههای دانشی از الزامات اقتصاد مقاومتی است که بانک انصار بادستور کار قراردادن آن با قدرت تمام درپی آن است و با نگاهی به آمارهای موجود به آسانی متوجه خواهید شد که این بانک از تمامی کوششهای متمرکز بر این قشر با تمام وجود حمایت کرده است. اشاره به نکته دیگر بازهم میتواند به فهم این گزاره مبنی بر اصالت سرمایههای انسانی در عرصه اقتصادی بهتر یاری رساند و آن دیجیتالی سازی و دانش بنیان کردن عرصههای تولیدی است. در واقع، دیجیتالیزه کردن حوزههای اقتصادی، تجاری و مالی چیزی فراتر از راهبردهای کسب و کار و اقتصاد وتجارت است و این امر نیازمند تغییر و تحول در پارادایمها و مناسبات با مشتریان و طرفهای تقاضا در حوزه اقتصادی است. علاوه براین باید تأکید کرد تحقق اقتصادمقاومتی بدون مدیریت جهادی و استفاده از منابع لایزال فقهی اسلام و به ویژه اقتصاداسلامی و بانکداری بدون ربا موفقیتی حاصل نمیشود. امروز بنابر تدبیر مقام معظم رهبری ما نیازمند جهاد اقتصادی هستیم و سرمایههای انسانی ما باید برای عبور از پیچهای خطرناکی که دشمنان انقلاب اسلامی برای رویارویی در آنها کمین کرده اند، تربیت شوند. از سوی دیگر، قطعاً سرمایههای انسانی هستند که نیروی محرکه «کارآفرینی» و «کسب وکارهای دانش بنیان» خواهند بود واز این نظر در اقتصادمقاومتی توجه خاص به سرمایههای انسانی ومشارکت مردمی شده است. اولویتهای اقتصادمقاومتی در بازه زمانی فعلی چه هستند؟ وابستگی به نفت و صنایع معدنی یک معضل تاریخی در ایران است. بنابراین، کاهش وابستگی به درآمد نفت، گاز و موادمعدنی دیگر که ما را دچار عارضه خام فروشی میکند، یک الزام انقلابی است. از سوی دیگر نیل به اقتصادمقاومتی نیازمند اصلاح بنیادی شبکه بانکی، استقرار نظام رقابتی در حوزه اقتصاد و رعایت اولویتهای دیگری از جمله مبارزه بافسادهای ساختاری، اولویت بندی شرکای تجاری ایران و تحکیم مناسبات با کشورهای همسو، توجه جدی به حوزههای انرژی و صنایع نظامی، گفتمان سازی، مبارزه با فرهنگ تجمل پرستی، نفی تکاثر، مقابله زیرساختی با تحریمها، جلوگیری از خروج سرمایهها و جذب سرمایههای خارجی، اصلاح و تغییر نقش دولت و مردم در تحقق اقتصاد مقاومتی، تثبیت نرخ ارز، اشتغال زائی، ثبات قیمتها و مهارتورم است. اصلاح ساختار دولتی و مدیریت مصرف که باعث تعادل درمصرف جامعه باشد یک حرکت جهادی است و همه دستگاههای دولتی و غیر دولتی و مردم باید موضوع پرهیز ازاسراف و استفاده ازتولیدات داخلی را به عنوان یک تکلیف ملی درنظر بگیرند. لطفا چالشهای پیش روی اقتصاد مقاومتی را بیان فرمایید. اقتصاد مقاومتی تنها یک نظام اقتصادی با مختصات ویژه نیست. این اقتصاد یک گفتمان سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. یعنی نیازمند تحولاتی در همه عرصههای جامعه با مشارکت آحاد مردم و مسئولان دولتی وحکومتی است تا به موفقیت برسد. بنابراین، چالشهای این اقتصاد تنها در عرصه اقتصادی قابل شناسایی نیستند. حتی کیفیت و اولویتهای ما در عرصههای گوناگون بر این عرصه تأثیر دارند. وجود موانع حقوقی، ساختاری، سیاسی و فرهنگی متعدد بر سر راه تولید ملی و وجود عوامل متعدد در ایجاد فضای کنونی برای جذب سرمایه گذاریهای داخلی و خارجی را باید به عنوان موانعی بنیادی بر سر راه شکل گیری این اقتصاد به شمار آورد. ضعفهای اساسی در حوزه مدیریت کلان و میانی شامل فقدان سیاستگذاری و به فرمایش رهبرمعظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) تصمیمات خلق الساعه، نبود راهبردهای اثربخش، ضعفهای نظارتی و پایین بودن سطح بهره وری سیستمها و ناکافی بودن کارایی نیروی انسانی همچنین، عادات اجتماعی و اقتصادی نادرست مردم و مصرف کنندگان، حاکمیت فرهنگ مصرف گرایی مغایر با آموزههای دینی هم باید به این چالشها اضافه شوند. ضعف در حوزه بانکی و مالی، به عنوان مثال مشکل بازارغیرمتشکل پولی، افزایش نقدینگی، اختلالات بازار ارزی و مطالبات معوق را نباید دست کم گرفت. تورم، رکود، فساد، رانت و بیکاری چالشهای جدیای برای پیشرفت اقتصاد کشور هستند. افزایش بی رویه تورم و کاهش ارزش پول ملی، وابستگی به درآمدهای فروش نفت خام، اجرای ناقص سیاستهای اصل ۴۴ قانون اساسی و خصوصی سازی معیوب، نظام مالیاتی ناکارآمد، ضعفهای زیرساختی و گمرکی، فقدان الگوهای مصرف بهینه، واردات بی رویه، بوروکراسی اداری غیرحرفهای و چالشهایی از این دست مانع پیشرفت اقتصادی میشوند. راه کارهای تسهیل در اهداف اقتصاد مقاومتی کدامند؟ سیاست گذاریهای علمی و پژوهش محور، اصلاح ساختارهای تولیدی، اصلاح نظام بانکی و بهبود الگوهای مصرف را پیشنهاد میکنم. سرمایه گذاریهای کارآمد و اثربخش و اصلاحهای بهره ورانه روندهای کار وتولید میتواند به بهبود اقتصاد کشور بینجامد. رونق مستمر تولید داخلی و کاهش واردات هم میتواند موجبات استقلال اقتصادی و قطع وابستگی را فراهم کند. ارتقای سرمایههای انسانی و توسعه فناوریهای اطلاعات و دانش بنیان راه حل سودمندی است. اشتغالزایی و رفع بیکاری، مبارزه با فقر، حل معضل تورم و رکود، اصلاح نظام حقوق و دستمزد، تامین کالاهای اساسی با اختصاص به موقع ارز، گسترش ارتباطات اقتصادی با کشورها و بلوکهای منطقهای و جهانی قابل اعتماد، استفاده از مدیریت جهادی و اتکا به روحیه جهاد اقتصادی را باید سرلوحه فعالیتهایمان قراردهیم. خودداری از اسراف، مبارزه با تجمل پرستی، ذخیره سازی کالاهای اساسی، هوشمندسازی مردم نسبت به دشمنان و بسیج آنان برای ایفای نقش در بحرانها و افزایش اقتدار دفاعی و امنیتی به عنوان بستر ضروی برای بحران زدایی از نظام اقتصادی را هم باید به این راهکارها افزود. البته بدیهی است که هریک از این راهکارها به دهها شرط و الزام و زمینه نیازمنداست که باید برای تحقق هرکدام، پیوستهای فرهنگی، آموزشی و گفتمان سازیهای ملازم با آنها را تدوین کرد. دستاوردهای بانک انصار در اقتصادمقاومتی چه هستند؟ دستاوردهای بانک انصار در راستای تحقق اقتصادمقاومتی در حوزه پولی و بانکی بسیار زیاد است. ازجمله آنها میتوان به ایجادهستهای علمی متشکل از متخصصان نظریواجرایی تحتعنوان شورای عالی راهبری اقتصادمقاومتی اشاره کرد که دارای چندین کمیته تخصصی با افراد متعهد، متخصص و با روحیه جهادی آماده همکاری با نظام بانکی است. متمرکزکردن کلیه نیروهای بانک اعم از معاونتها و مدیریتها و ادارات حول محور اقتصادمقاومتی به گونهای صورت گرفته که دغدغه فکری همه آنها نیل به اهداف این سیاستها در حوزه بانکی است. تهیه مدل ریلگذاری بانکها برای ایفای نقش در اقتصادمقاومتی یک دستاورد بی نظیراست. این الگو مشتمل بر چگونگی اقدام بانکها و استخراج مضامین اجرایی سیاستهای ۲۴ گانه است که در بانکها تفسیرعملیاتی دارند و مصادیق اقدام بانکها در هریک از مضامین استخراج شده هستند و توسط رییس کل بانک مرکزی رونمایی شده است. بانک انصار حتی با شرکتهای استارت آپ مثل توسن و فناپ هماهنگی کرد و آنها هم آماده مساعدت به پیشرفت ملی این الگو هستند. این بانک در راستای اجراییکردن مدل بیش از گذشته با اشراف اطلاعاتی و عملیاتی بر تسهیلات پرداختی خود، مسیر انطباق با سیاستهای اقتصادمقاومتی را هموار کرده است. دستاورد دیگر تجربه عملی و عبور از تئوری و ایجاد زمینه آموزش این الگو به دیگران است. همزمان با پیاده سازی مدل، بانک توانست نیروهای انسانی را در بانک با موضوع اقتصادمقاومتی به صورت سیستمی آشنا کند تا بتوانند تجربه اجرایی آن را به دیگران منتقل کنند. برگزاری نخستین نشست قاعده گذاری نظام ارزی در راستای اقتصادمقاومتی گام دیگری است که براساس آن، تحقق اقتصادمقاومتی براساس یک نظام ارزی کارآمد تسهیل میشود. دیدار با مدیران عامل شرکتهای تولیدی، کارآفرینان و صاحبان کارخانجات مختلف با تأکید بر توسعه ظرفیتهای صنعتی کشور به اتکای سرمایههای داخلی در راستای توسعه ظرفیتهای صنعتی کشور ره آورد شایسته دیگر بانک انصار است. ساخت نخستین سرود ملی اقتصاد مقاومتی در راستای فرهنگ سازی و استفاده از ابزارهای فرهنگی را باید کاری فاخر و مباهاتآمیز از سوی بانک انصار تلقی کرد که نتیجه خلاقیتهای سرمایههای انسانی این بانک است. افتتاح شعب نمونه بانکداری اسلامی در مناطق دارای ساکنین اهل سنت را هم باید به اینها اضافه کرد که پیامدهای مثبت گوناگونی برای کشور دارد. همچنین، دستاورد دیگر همراه سازی سایر نهادهای مالی دخیل در اجرای اقتصادمقاومتی و گفتمان سازی این موضوع در سطح بانکها و سطح ملی از طریق رسانه هاست که نتیجه کار حوزه روابط عمومی بانک انصار بوده است. درسال گذشته هم بیش از ۷۰ درصد منابع بانک به حمایت از شرکتهای کوچک ومتوسط و ارتقای قدرت خرید مردم در قالب طرحهای مختلف، ازجمله «حاتم» یا حمایت از تولیدملی اختصاص داده شده است. کار دیگری که بانک انصار با جدیت تمام پیگیری کرده، حمایت از صنعتگران و سازمانهای تولیدی و استارت آپها و جشنوارههای مختص سوق جوانان مستعد کشور به امور کارآفرینی و خلاقیت است. ما حتی در حوزه صنایع دستی که در همه دنیا محور توسعه، اشتغال و تحرک اقشار متوسط و پایین جامعه است از هیچ حمایتی دریغ نکردهایم. اشتغالزایی در صنایع متوسط و کوچک منشأ تولید ثروت برای صاحبان این صنایع است و این حمایتها میتواند به پیاده سازی سند راهبردی اقتصاد کشور که در سال اقتصاد مقاومتی تدوین و ابلاغ شده است، کمک کند. در عرصه نظری هم بانک انصار پیشتاز زمینه سازی انجام اصلاحات اساسی در شبکه بانکی در راستای اقتصادمقاومتی است که برگزاری کنفرانس توسعه مدیریت پولی و بانکی، چاپ فصلنامه توسعه مدیریت پولی و بانکی، خرید خدمت سربازی از طریق مشارکت در تحقیقات بنیادی، همکاری با دانشگاههای معتبرکشور و دهها تحقیق و همکاری با دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام برای گفتمانسازی این اقتصاد و اموری نظیر اینها را باید دستاوردهای بانک انصار در این حوزه به شمارآورد. منظومه اقدامات و دستاوردهای بانک انصار در راستای تحقق منویات ومطالبات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در حوزه اقتصادمقاومتی و مقاوم ساختن اقتصاد کشور در برابر تکانههای ناشی از سناریوهای دشمنان نظام و ملت ایران در میدان جنگ اقتصادی محصول نصرت الهی، همت و انگیزه صادقانه وخالصانه مدیران و همکاران ما در این مجموعه است که شکر این نعمت را بر خود واجب میدانیم.