به گزارش راهبرد بانک،در سال‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های نظام بانکی ایران، تعدد بی‌رویه حساب‌های بانکی در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی بوده است. آمارها نشان می‌دهد بسیاری از شهروندان، فراتر از نیاز واقعی خود، حساب‌های بانکی مختلف در چندین بانک و مؤسسه اعتباری دارند. حساب‌هایی که بخش بزرگی از آن‌ها یا غیرفعال هستند یا تنها برای انجام تراکنش‌های مقطعی ایجاد شده‌اند. این وضعیت، علاوه بر تحمیل هزینه‌های سنگین به بانک‌ها، زمینه‌ساز مشکلاتی مانند پولشویی، فرار مالیاتی و استفاده از حساب‌های اجاره‌ای شده است.
برای ساماندهی تعداد حساب‌های بانکی، اولین بار سال ۱۳۹۶ این موضوع مطرح شد. بعد، در سال ۱۴۰۲ بانک مرکزی یک دستورالعمل جامع برای محدود کردن و نظم دادن به حساب‌ها ابلاغ کرد. حالا هم در مرداد ۱۴۰۴، اقدامات تکمیلی و سخت‌گیرانه‌تری برای اجرای این محدودیت‌ها در حال برنامه ریزی و اجرا است.
حساب‌های مازاد، بستری مناسب برای بروز پدیده‌هایی مانند پولشویی، فرار مالیاتی، استفاده از حساب‌های اجاره‌ای و دیگر جرائم اقتصادی فراهم می‌کنند. بسیاری از این حساب‌ها ممکن است به نام افرادی ایجاد شده باشند که حتی از وجودشان بی‌خبرند یا آن‌ها را به دیگران اجاره داده‌اند.
این سیاست با اهداف چندگانه‌ای دنبال می‌شود:
مبارزه با جرائم مالی: حذف حساب‌های اضافی باعث کاهش حساب‌های بی‌نام‌ونشان و دشوارشدن فعالیت شبکه‌های پولشویی و حساب‌های اجاره‌ای می‌شود.
افزایش شفافیت مالی: : تمرکز تراکنش‌ها در حساب‌های محدود، رصد فعالیت‌های مالی را برای نهادهای نظارتی ساده‌تر می‌کند.
کاهش هزینه‌های بانکی: نگهداری میلیون‌ها حساب غیرفعال، هزینه زیرساخت و مدیریت را برای بانک‌ها بالا می‌برد.
بهینه‌سازی سامانه‌های پرداخت: کاهش حجم اطلاعات غیرضروری، عملکرد سامانه‌های بانکی را سریع‌تر و دقیق‌تر می‌کند.
این قانون می گوید، هر کس (چه به اسم خودش، چه با کس دیگه مشترک) فقط می‌تواند در هر بانک از هر نوع حساب یکی داشته باشه به جز حساب بلند مدت. در ادامه جدول انوع حساب را می بینیم:
حساب‌های ارزی مشمول این قانون محدودیت تعداد حساب‌های بانکی نمی‌شوند. به عبارت دیگر، مشتریان می‌توانند بدون در نظر گرفتن سقف ۳۰ حساب یا محدودیت یک حساب انفرادی و یک حساب مشترک در هر بانک، هر تعداد حساب ارزی مورد نیاز خود را افتتاح کنند. دلیل این استثنا، ماهیت متفاوت حساب‌های ارزی نسبت به حساب‌های ریالی است. این حساب‌ها معمولاً برای مقاصدی مانند دریافت یا انتقال ارز، نگهداری سپرده ارزی، فعالیت‌های تجاری بین‌المللی یا استفاده در سفرهای خارجی به‌کار می‌روند و به همین خاطر بانک مرکزی محدودیتی بر تعداد آن‌ها اعمال نکرده است.
بانک مرکزی در مرداد ۱۴۰۴ اعلام کرده که یک درگاه الکترونیکی جدید طراحی کرده است تا افراد بتوانند:
تا قبل از معرفی سامانه بانک مرکزی، اگر می خواهید همه حساب خود در شبکه بانکی را مشاهده کنید از ” پنجره خدمات الکترونیک بانک مرکزی” اقدام نمایید. در این سامانه تعداد حساببه عدد نوشته شده است که نشان دهنده کل حساب‌های باز شده در سیستم بانکی ایران است. این حساب اعم از کوتاه مدت عادی، قرض الحسنه پس انداز، حساب جاری و … است.