یک عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی با تاکید بر مزیت اوراق گام در شرایط فعلی، با توجه به آسیب دیدن کسب و کارها به دلیل شیوع ویروس کرونا، بر لزوم اجرای هرچه سریعتر این طرح تاکید کرد.
به گزارش راهبرد بانک، گواهی اعتبار مولد گام، به عنوان یک ابزار بازار محور و با قابلیت نقل و انتقال در بازارهای پول و سرمایه، تسهیلات جدیدی را برای تأمین اعتبار بنگاه‌های تولیدی فراهم می‌کند که بر اساس آن تولیدکنندگان بر مبنای فاکتور خرید مواد اولیه و واسط از بانک عامل درخواست انتشار و تضمین گواهی اعتبار مولد در سررسید کرده و به بنگاه فروشنده مواد اولیه تحویل می‌دهند. دارنده می‌تواند گواهی را تا زمان سررسید آن نزد خود نگه دارد یا می‌تواند به فروشنده مواد اولیه خود تحویل دهد یا اینکه در بازار سرمایه تنزیل کند.
به عبارت دیگر، اوراق گام، ابزار مالی جدید و کارآمدی برای تامین مالی واحدهای تولیدی بوده و سازوکار آن در عمل امکان تامین مالی زنجیره تولید و همچنین استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه جهت تامین مالی واحدهاست. در واقع بانک مرکزی به منظور کمک به بهبود روش‌های تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی اقدام به راه‌اندازی سامانه گام جهت صدور و مدیریت اوراق گام در بازار پول خواهد کرد.
برهمین اساس، بانک مرکزی با هدف رفع موانع پولی رونق تولید، هدایت منابع مالی به فعالیت‌های مولد اقتصادی و تأمین سرمایه درگردش سالم و پایدار برای واحدهای تولیدی، طرح گواهی اعتبار مولد (گام) را از طریق صدور اوراق گام، در دستور کار قرار داده و بر این اساس دستورالعمل پذیرش و معاملات این اوراق در بازار سرمایه را ابلاغ کرد که به شرح زیر است:
ماده ۱: اصطلاحات و واژه‌های تعریف شده در قانون بازار اوراق بهادار قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید و سایر مقررات بازار سرمایه و دستورالعمل گواهی اعتبار مولد (گام) مصوب ۹۸.۰۹.۰۵ شورای پول و اعتبار با همان تعاریف در این دستورالعمل به کار رفته‌اند.
پذیرش اوراق گام
ماده ۲: پس از صدور مجوز انتشار اوراق گام توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تعیین سقف اوراق قابل انتشار بانک/موسسه اعتباری عامل مکلف است جدول زمان‌بندی انتشار اوراق و زمان سررسید آن را تعیین نموده و اطلاعات مذکور را به همراه درخواست پذیرش اوراق به بورس/فرابورس ارائه نماید.
ماده ۳: پس از رعایت ترتیبات موضوع ماده ۲ درخواست پذیرش اوراق بانک/موسسه اعتباری عامل تا سقف اعلام شده توسط بانک مرکزی در هیئت پذیرش بورس/فرابورس مطرح می‌گردد.
ماده ۴: بورس/ فرابورس پس از بررسی تقاضای پذیرش و تکمیل مدارک مراتب موافقت خود را جهت انجام معاملات به همراه فهرست نمادهای معاملاتی به بانک/ موسسه اعتباری عامل اعلام می‌نماید.
ماده ۵: بانک/ موسسه اعتباری عامل موظف است پس از دریافت موافقت پذیرش در بورس/ فرابورس الزامات ثبت و سپرده‌گذاری تعیین شده توسط سپرده‌گذاری مرکزی را به شرح زیر مطابق مقررات رعایت و مدارک ذکر شده را به شرکت مذکور ارائه کنند.
ماده ۶: پس از گذشت یک ششم زمان صدور اوراق گام تا سررسید، نقل و انتقال اوراق در سامانه گام متوقف با رعایت ترتیبات این دستورالعمل معاملات ثانویه در بازار سرمایه آغاز می‌گردد.
ماده۷: بانک / موسسه اعتباری عامل موظف است نسبت به تسویه وجوه اوراق گام یک روز قبل از سررسید به حساب اعلام شده از طرف سپرده‌گذاری مرکزی اقدام نماید. تعهدات بانک/موسسه اعتباری عامل در برابر دارندگان اوراق گام از هر حیث بدون قید و شرط بوده و ایرادات راجع به تعهدات بنگاه متعهد در مقابل بانک/موسسه اعتباری عامل اثری بر اجرای تعهدات ندارد و بانک/موسسه اعتباری عامل نمی‌تواند به عذر عدم تامین وجوه کافی یا عدم پرداخت مبلغ کارمزد یا هر دلیل دیگری انجام تعهدات خود در این اوراق را به تعویق انداخته یا معلق نماید.
ماده ۸: وجود مشاور پذیرش برای پذیرش اوراق گام الزامی نمی‌باشد.
ماده ۹: تا زمان برقراری اتصال سیستمی سامانه گام به سامانه سپرده‌گذاری مرکزی، بانک/موسسه اعتباری عامل موظف است در پایان هر هفته فهرست کامل دارندگان اوراق که یک ششم مدت زمان صدور اوراق گام تا سررسید اوراقشان طی مدت همان هفته سپری شده است را به همراه کد معاملاتی آنها به بورس/ فرابورس اعلام نماید. بورس/ فرابورس موظف است فهرست دریافتی را جهت ثبت مالکیت دارندگان اوراق گام (سپرده گذاری) به سپرده‌گذاری مرکزی ارائه نماید. پس از برقراری اتصال سامانه‌ای مبنای تخصیص دارایی در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی آخرین اطلاعات دریافتی از سامانه گام تا ساعت ۱۰ صبح هر روز کاری است.
ماده ۱۰: بورس / فرابورس باید برای معاملات اوراق گام با سررسید یکسان به ازای هر بانک، صرفاً یک نماد معاملاتی متناسب با تاریخ سررسید جهت درج نماد به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ایجاد نماید.
ماده ۱۱: کلیه اشخاص حقوقی دارای مجوز بازارگردانی از سازمان می‌توانند به منظور انجام عملیات بازارگردانی اوراق گام درخواست بازارگردانی خود را به بورس/فرابورس ارائه نمایند. مجوز بازارگردانی در هر مورد باید به تایید سازمان برسد. بازارگردانی اوراق گام در چارچوب دستورالعمل فعالیت بازارگردانی مبتنی بر حراج انجام می‌شود.
ماده ۱۲: دارنده ورقه گام با خرید آن به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه وکالت بلاعزل می‌دهد تا در خصوص وصول وجوه مربوط به تعهدات معوق بانک/ موسسه اعتباری عامل جرائم وجه التزام مربوطه و واریز آن به حساب بانکی معرفی شده اقدام نماید. عنداللزوم شرکت مذکور نسبت به طرح دعوی در مراجع ذی‌صلاح مبادرت می‌نماید. در زمان انتشار اوراق، پیش‌بینی مفاد موضوع این ماده در سامانه گام ضروری است.
این دستورالعمل در ۱۲ ماده و ۷ تبصره در تاریخ ۱۳۹۹.۰۱.۱۷ به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار رسید.
استفاده از ظرفیت بخش خصوصی با اوراق گام
در همین راستا، حسین میثمی، عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا درباره جزییات این دستورالعمل توضیح داد: همانطور که می دانید اوراق گام از جدیدترین تدابیر بازار پول و سرمایه در راستای حمایت از بخش تولید و تحقق جهش تولید که شعار سال ۱۳۹۹ است، در نظر گرفته شده است.
وی افزود: دستورالعمل اجرایی این طرح برای شبکه بانکی در تاریخ ۵ آذرماه ۹۸ توسط شورای پول و اعتبار تصویب شد و دستورالعمل پذیرش در بازار سرمایه نیز در ۱۷ فروردین ماه ۱۳۹۹ صادر شد. درباره ویژگی‌های این اوراق نیز می توان به وجه مشترک آن بین بازار پول و سرمایه اشاره کرد. زیرا تا یک ششم سررسید این اوراق در بازار پول و مابقی آن در بازار سرمایه خواهد بود.
این کارشناس ارشد بانکی، ادامه داد: ویژگی دیگر این اوراق نیز استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای تامین مالی زنجیره تولید است، به این معنی که شرکت های فعال با مشکل سرمایه در گردش مواجه اند و شبکه بانکی هم توان این را ندارد که سرمایه در گردش را در اختیار آنها بگذارد و با استفاده از این ابزار جدید، شرکت ها می توانند با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی سرمایه در گردش مورد نیاز خود را تامین کنند.
به گفته میثمی، اوراق گام به زنجیره تولید مرتبط می شود و به همین دلیل دیگر انتقال تسهیلات اعطایی از بخش مولد به بخش غیر مولد را نداریم زیرا مطمئن هستیم که این سرمایه به طور حتم در اختیار بخش تولید قرار خواهد گرفت. بهتر است این اوراق هرچه سریعتر با توجه به شرایط ایجاد شده به دلیل ویروس کرونا و تضعیف کسب و کارها اجرای این اوراق می تواند کمک خوبی به واحدهای تولید باشد.
منبع : ایبنا