به گزارش راهبرد بانک، با توجه به جزئیات اعلام شده از لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ و گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، مجموع درآمدهای نفتی در بودجه، ۲۱ میلیارد دلار پیش‌بینی شده است. نکته اصلی در این زمینه نرخی است که براساس آن ارز حاصل از صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی به ریال تبدیل می‌شود.
در لایحه بودجه نرخ تسعیر مانند سال گذشته ۲۳ هزار تومان در نظر گرفته شده است و به نظر می‌رسد که علت عدم تغییر این نرخ بعد روانی آن باشد چرا که به گفته احسان خاندوزی وزیر اقتصاد ارز دولت براساس نرخ نیما به ریال تبدیل می‌شود که در حال حاضر نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی دارد.
وی گفته بود که دولت هرچه ارز در اختیار دارد، به‌قیمت نیمایی برای خرید کالای اساسی در اختیار واردکنندگان قرار می‌دهد، بنابراین حتی اگر قیمت ارز، به دو برابر رقم کنونی هم افزایش یابد، نفعی متوجه دولت نمی‌شود.
به عبارت دیگر ارز حاصل از صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی به همراه ارز حاصل از صادرات پتروشیمی‌ها در سامانه نیما عرضه می‌شود، در نتیجه ارز دولت نه با نرخ ۲۳ هزار تومانی بلکه براساس نرخ نیما به ریال تبدیل می‌شود. به این ترتیب و براساس برآوردهای انجام شده درآمد ریالی دولت از محل فروش نفت و فرآورده‌های نفتی افزایش حدود ۱۴۰ هزار میلیارد تومانی خواهد داشت.
تداوم بلاتکلیفی ۱۴۰ همت از منابع ریالی بودجه ۱۴۰۲/ مجلس از این رقم برای پوشش کاهش ارزش یارانه استفاده کند
گفتنی است، برای رقم ۱۴۰ هزار میلیارد تومانی که به آن اشاره شد، در لایحه دولت پیش‌بینی هزینه‌ای وجود ندارد. با توجه به این مسئله و ماهیت درآمدهای نفتی باید این رقم به بودجه یارانه‌ها اضافه شود. براساس آمارهای رسمی پیش‌بینی تورم در سال جاری حدود ۴۰ درصد و بیشتر است.
به این ترتیب ارزش یارانه ریالی که دولت از شهریور ماه و پس از حذف ارز ترجیهی به مردم پرداخت می‌کند متناسب با تورم کاهش یافته است. بنابراین می‌توان از این مابه‌التفاوت برای پوشش بخشی از کاهش ارزش یارانه‌ها استفاده کرد.
در زمان حاضر لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است و پس از آن به صحن مجلس خواهد رفت. در شرایط رکود تورمی فعلی که چند سالی است در کشور حکم فرما است، مجلس نباید در این موضوع اغماض کند چرا که در غیر این صورت فرآیند پرداخت ریالی یارانه به همان مسیر تثبیت شده گذشته باز خواهد گشت.
امکان انتفاع دولت از افزایش نرخ ارز در بلند مدت
اگر چه دولت مردان اعلام می‌کنند که دولت به سبب عرضه ارز خود در سامانه نیما انتفاعی از افزایش نرخ ارز نخواهد برد اما باید توجه داشت که نرخ سامانه نیما معمولا با فاصله زمانی بیشتری افزایش پیدا می‌کند در نتیجه دولت در بازه زمانی طولانی‌تری از این افزایش نرخ بهره خواهد برد و در نهایت درآمدهای ریالی دولت به سبب تغییر نرخ نیما افزایش پیدا خواهد کرد.
یکی از ضرورت‌های افزایش یارانه‌ها این است که دولت از افزایش نرخ ارز انتفاع کسب نکند. مجلس باید درآمدهای حاصل از مابه التفاوت نرخ ۲۳ هزار تومان و نرخ سامانه نیما را به مردم پرداخت کند تا دولت‌ها روی نوسانات بزرگ ارز که کالاهای اساسی ومعیشت مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد حساب باز نکنند.